M. J. Mutalipova, B. X. Xod. Jayev qiyosiy pedagogika

Real maktablar.
Real maktablar ikkinchi bosqich Iga qarashli bo‘lib, odatda 5-10 sinflarni o‘z ichiga oladi. 7-sinfni bitirib, real maktabga o'tishni xoxlagan asosiy maktab o‘quvchilari uchun real maktabning aloxida 3 sinfl varianti mavjud. Real maktab yuqori darajali kengaytirilgan umumiy ta’lim beradi va o‘quvchilami mustaqil fikrlash, mas’uliyat xissi, insonlarga raxbarlik qilish ko‘nikmalariga yuqori talab qo‘yadigan kasb egalari bo‘lishi uchun kasbiy ta’lim kurslariga tayyorlaydi.
0‘quvchilar ularga tavsiya etilgan o‘quv yo’nalishlaridan bitta asosiysini tanlab olish imkoniga ega. Bu tabiiy-matematik, texnik, lingvistik, ijtimoiy-iqtisodiy, ijtimoiy-tibbiy, musiqiy-badiiy yo nalish bo‘lishi mumkin. Har bir maktabda tavsiya qilinayotgan fanlar aniq. U maktablararo va Felararo farqlanadi. Real maktabni yetarli yuqori darajadagi baholar bilan bitirgan bitiruvchi II bosqichdagj o‘quv muassasasiga kirish huquqiga ega.
Barcha o‘quvchilar chet tilini bilishlari shart. Asosiy maktablarda chet tilini tanlash huquqi yo‘q, faqat ingliz tili o‘rganiladi. Real maktablarda esa bir necha chet tilini tanlash tavsiya etiladi, o‘quvchi bittasini tanlaydi. Real maktablarda o‘qish yuqori darajada olib boriladi, fanlami tizimlashtirishga katta e’tibor beriladi. Haftasiga darslari soni 30dan 34gacha bo‘ladi.
O‘quvchi 10-sinftii bitirgach, real maktabni bitirganligi haqida attestat oladi, bu kasbiy ta’ limning qator maktablariga, shimingdek, gimnaziyaning 3ta yuqori sinfi bilan teng tipdagi maktablarga yo‘l ochadi.
Asosiy urg‘u amaliy fanlarga, ko'pincha texnik fanlarga beriladi. Attestat baholariga qo'yilgan ma’lum talablart bajarilsa, gimnaziyaning 2- sinfiga qabul qilinishi mumkin. Real maktablaming ahamiyati va nufuzi kundan kunga oshmoqda. Germaniyada real maktablarga boshqa tipdagi maktablarga qaraganda talab kuchli. Real maktab o'qituvchilari o‘z mutaxassisligiga an’anaviy tipdagi maktab o‘qituvchilari kabi ega bo‘ladilar. Boshlang‘icli va asosiy maktab o‘qituvchisi ixtisosligini olganlar malaka oshirish kursiga qatnashib, imtihon topshirib real maktablarda dars berish imkoniga ega bo‘ladilar.