M illiy universiteti

113

---

Foydali m aslao'atlar
G'azabdan tushish
G'azablangan  kishi  uchun  g'azabdan  tushish,  zarur  bo'ladi. 
g'azabdan tushishning bir necha bosqichlari bor.
Birinchisi 
—   Alloh  taolodan  panoh  so'rash.  Sulaymon  ibn  Sard 
(r.a.)  dedi:  “Ikki  kishi  Rasululloh  (s.a.v.)  oldida  so'kishdi,  ulardan 
biri  g'azablanganidan,  yuzlari  qizarib,  qon  tomirlari  shishib  ketdi. 
Shunda Rasululloh(s.a.v.)  unga qarab dedi:  “Men bir kalimani  o'rga- 
taman,  kim  uni  aytsa  xotiijam  bo'ladi.  U  kalima:  Toshbo'ron  qilin- 
gan  shay tonga aldanib qolmaslik uchun Allohdan panoh so'raym an”. 
Sard  Rasululloh  (s.a.v.)dan  eshitgan  narsasini  bir  kishiga  (etkazish 
uchun)  dedi:  “Rasululloh  (s.a.v.)  dedi:  “Men  bir  kalimani  o'rgata- 
man,  uni  aytsa,  undagi  jahl  ketadi.  U  kalima:  Toshbo'ron  qilingan 
shaytonga  aldanib  qolmaslik  uchun  allohdan  panoh  so'raym an  ” 
(Buxoriy va M uslim rivoyati).
Ikkinchisi 
-   g'azabdan  tushishning  ajrini  eslash.  U  kishi  Alloh 
indirgan  narsaga  rag'bat  qilib,  jahlidan  tushadi.  Ibn  Um ar  (r.a.)dan 
rivoyat qilinadi:  “Rasululoh  (s.a.v.) dedilar:  “Allohning jam oli  istagi- 
da  g'azabidan  tushgan  bandaning  ajri  miqdorichalik  ajr  y o 'q ”  (Ibn 
Moja  rivoyati).  Abdurahmon  ibn  Maymuna  Saxl  ibn  M aoz ibn Anas 
(r.a.)  dan  rivoyat  qiladi:  “Rasululloh  (s.a.v.)  dedilar  “Kim  g'azabini 
bossa,  Alloh  u  bandani  xalqlaming  boshiga  chiqaradi  va  xohlagan 
hur ayollardan tanlab beradi”  (Termiziy, Ibn Moja rivoyati).
Uchinchisi 
-   jim   turish.  Sukut  uni  xatoga  y o 'l  qo'yishidan 
saqlaydi.  Ahmad,  Ibn  Abu  Dunyo,  Tabaroniy  Ibn  Abbos  (r.a.)dan 
rivoyat qilinadi:  “Agar  g'azabnok bo'lsang, jim  tur”.
To'rtinchisi 
-  o'tirish yoki  yotib olish.  Ahmad,  Abu  Dovud,  Ibn 
O 'ibbon  Abu  Zar  (r.a.)  dan  rivoyat  qiladi:  “Agar  oralaringizdan 
kimdir  g'azablansa,  o'tirsin,  shunda  ham  hovuri  bosilmasa,  yotib
114

---

olsin”.  Termiziy,  Abu  Sa'id  al-Xudriydan  rivoyat  qilinadi:  “Rasulul- 
loh  (s.a.v.)  dedilar:  “Ogoh  bo'linglar,  odam bolalari  furli  tabaqalarda 
yaratildi.  Ogoh bo'ling,  ulaming  eng  yaxshilari  g'azabi  sekin chiqib, 
tez  qaytganidir.  Eng  yomoni  esa  tez  g'azablanib,  sekin  qaytganidir. 
Ogoh bo'ling, g'azab odam bolasining qalbida yonayotgan bir parcha 
ko'm irdir.  Sizlar  g'azablangan  odamning  ko'zlari  qizarib,  qon 
tomirlari  shishganini ko'rsangiz, uni darhol yotqizinglar.