M. I. Glinka buyuk rus kompozitori, she’riyatda Pushkin kabi, u rus klassik opera va simfonik musiqasining asoschisi bo'lgan. M. I. Glinkaning iqtidori o'sha davr inqilobiy-ozodlik g'oyalan rivojlanishi bilan bevos

Reja:

1. 
   Kirish
   
2. 
   Asosiy qism
   

1. 
   M.Glinkaning hayot yo`li
   
2. 
   Romans va qo`shiqlari
   

3. 
   Xulosa
   

Kirish
M.I.Glinka - buyuk rus kompozitori, she’riyatda Pushkin kabi, u rus klassik - opera va simfonik musiqasining asoschisi bo'lgan.M.I.Glinkaning iqtidori o'sha davr inqilobiy-ozodlik g'oyalan rivojlanishi bilan bevosita bog'liq bo'lgan rus madaniyatining yuqori cho'qqiga ko'tarilish davrida shakllandi.
1812—yil Vatan urushi voqealarining tengdoshi bo'lgan M.I.Glinka o'zining “Ivan Susanin”nomli vatanparvarlik operasida xalqning o ‘z ona yurti tarixidagi buyuk ahamiyatini ko'rsatib berdi. M.I.Glinka musiqasining manbalari rus xalq ijodiyotiga borib taqaladi. Uning asarlari vatanga, o 'z xalqiga, rus tabiatiga muhabbat bilan yo'g'rilgan.

Hayot yo`li.
1804—yil 20-mayda Smolensk gubemiyasining Novospasskiy qishlog'ida keyinchalik ajoyib musiqachi, rus musiqasining iftixoriga aylangan bola tug'ildi. U bolalik chog'ida nimjon va kasalmand edi.
M.I.Glinka qarindoshlari xonadonida musiqa doimo jaranglab turardi. Ular yaqinida yashovchi amakisining krepostnoy musiqachilardan tashkil topgan yaxshi orkestri bor edi. Musiqa bolani larzaga solar, konsertlardan so‘ng u parishonxotir holda yurardi. “Musiqa - mening qalbim”,- dedi u bir kuni. Amakisining krepostnoy orkestri turli asarlami ijro etardi. Ular orasida rus qo'shiqlari ham bor edi. M.I.Glinka o'zining bolalikdagi taassurotlarini eslab shunday yozgan edi: “...balki bolalik vaqtimda eshitgan bu qo'shiqlar kelajakda men asosan rus xalq musiqasini qayta ishlashimga asosiy sabab bo'lgandir”.
Peterburgda Glinka ilg'or ziyolilar bilan yaqinlashadi, shoir A.Delvig tashkil qilgan kechalarda qatnashadi, V.A.Jukovskiy va A.S.Griboyedov bilan tanishadi. Bu vaqtga kelib u ko'plab fortepiano pyesalari va romanslar muallifi edi.
Chunonchi, 1825—yilda u "Бедный певец” (“Qashshoq xonanda”) va “Heискушай” ('‘Mem sinama”) elegiyasini yozdi.
M.I.Glinka Italiyada qo'shiq kuylash bilan qiziqib shug'ullandi, tez-tez teatrga tashrif buyurib, o'sha davr operalarini maroq bilan tinglar, mohir qo‘shiqchilar va kompozitorlar bilan tanishar, italiyancha yo‘nalishda qator ariyalar yozardi. Italiyada to ‘rt yilga yaqin yashab, M.I.Glinka Germaniyaga jo'naydi. Berlinda u iqtidorli nemis nazariyotchisi Zigfrid Den bilan tanishadi va besh oy davomida undan dars oladi.
M.I.Glinkaning o ‘zi aytishicha, Den uning musiqiy- nazariy bilim va ko'nikmalarini tartibli tizimga tushirdi. Chet elda M.I.Glinka bir nechta yorqin romanslar (“Венецианская ночь” (“Venetsiya tuni”), “Победитель” (“G ‘olib”)), fortepiano, klamet va fagot uchun “Patetik trio” va ko'plab boshqa asarlar yozdi. Vatandan olisda milliy opera yaratish g'oyasi tug'ildi.
1834-yilda Rossiyaga qaytib, M.I.Glinka Ivan Susaninning vatanparvarlik jasorati to'g'risida opera yc ishga qiziqish bilan kirishib ketdi. Unga sujetni shoir V.A.Juk -vskiy aytib berdi, lekin va’da qilganidek, librettoni yozib bermadi. Shunda M.I.Glinka baron E.Rozenga murojaat aiiishiga to 'g 'ri keldi. Baron saroy ahliga yaqin bo'lib, uning qarashlari monarxiyaga moyil edi. E.Rozen tomonidan yozilgan libretto o'sha davr tuzumini sharaflardi. Kompozitoming istagiga qarshi tarzda operani “Shoh uchun (qurbon etilgan) hayot” deb nomlashdi.
Kompozitoming birlamchi g'oyasi boshqacha edi va M.I.Glinka ilk bor tuzgan rejaga ko'ra, “Ivan Susanin” operasi “milliy qahramonona-fojiaviy opera” deb atalgan edi.
M.I.Glinkaning “Ruslan va Ludmila”si birinchi rus ertak-cpik operasidir. U xalqona qahramonlik, dostonli epos ulug'vorligi, vatanparvarlik bilan yo‘g ‘rilgan. Opera finalida xalq nafaqat yovuz sehrgar Chcmomomi yenggan shavkatli vityaz Ruslanni, balki shuningdek, qadimiy Kiyevning kuch- qudratini sharaflaydi.
M.I.Glinka 1857—yilda Berlinda vafot etdi. Uning xokini Peterburgga olib kelib dafn etishdi.