M. H. Ahmedov, M. R. Shermatov farg‘onaning umurtqali

Tuya qaldirg‘och – Hirundo daurica L. 
Qishloq qaldirg„ochidan patlarining 
elka, yon va qorin tomonida sarg„imtir 
tovlanishi bilan aniq ajralib turadi. 
Bahorda qishloq qaldirg„ochlaridan bir-
ikki hafta keyin keladi. Kuzda sentyabr va 
oktyabr oylarida uchib ketadi. Tuya 
qaldirg„och 
g„orlarga 
va 
inson 
yashaydigan bir qavatli va ko„p qavatli 
uylarga uya quradi. Uyasining shakli 
kolbani teng bo„lib, yopishtirib qo„ygan 
shaklni eslatadi va bu kolbaning og„zi 
uyiga kirish uchun yo„l bo„lib xizmat qiladi. Uyalarini loydan ilashqoq 

---

24 
so„laklaridan ajralgan suyuqliklar bilan yopishtirib quradi. Bolalari 24 kunda 
uchirma bo„ladi, bularning ota-
onasi bir-necha kun yana boqadi. 
Keyin 
ikkinchi 
marta 
tuxum 
qo„yishga 
o„tadi. 
Tuya 
qaldirg„ochlarining ham ovqati 
boshqa qaldirg„ochlarning singari 
havoda uchib yurgan har xil mayda 
hasharotlar bo„lib, ular pashsha, 
chivin va shu kabilarni qirib foyda 
keltiradi.