M. F. Ziyayeva, O. Z. Rizayeva

S
аbаbi: Qandli diabet bilan og‘rigan bolalarda giperglikemik 
koma rivojlanishining sabablari quyidagilar:
 
1.  Qandli diabetga kech tashxis qo‘yish.
 
2.  Davolash  tartibining  buzilishi:  davolashdagi  tanaffuslar, 
insulinni noadekvat dozada berish.
 
3.  Boshqa kasalliklarning qo‘shilishi.
 
4.  Jarrohlik aralashuvi.
 
5.  Shikastlanishlar.
 

---

 
273 
6.  Emotsional stress holatlari.
 
B
еlgilаri: 
 
–  holsizlik, uyquchanlik;
 
–  kuchli chanqash va poliuriya;
 
–  ko‘ngil  aynishi,  qusish,  qorinda kuchli  og‘riq,  qorin  old 
devori  mushaklarining  tarangligi  (
«o‘tkir  qorin»  simptomi), 
labarator  giperleykositoz,  tayoqcha  yadroli  surilish  bilan 
neytrofilyoz  bilan  namoyon  bo‘ladigan  zo‘rayib  boruvchi 
ketoasidozning abdominal sindromi;
 
–  teri  quruq,  oqargan  va  kulrangsimon  shish,  yuzda 
«diabetik qizarish», to‘qimalar turgori pasayishi;
 
–  taxikardiya,  yurak  tonlarining  bo‘g‘iqlashuvi,  AB 
pasaygan;
 
–  nafas chiqarganda aseton hidi;
 
–  qonda glukoza miqdori 15 mmol/l;
 
–  siydikda glukoza miqdori ko‘p bo‘lishidan tashqari aseton 
aniqlanadi.
 
Shoshilinch yordam:
 
1. 
Reanimatsiya  yoki  maxsus  endokrinologiya  bo‘limiga 
yotqizishga yordam berish.
 
2. 
Yuqori  nafas  yo‘llari  o‘tkazuvchanligini  ta’minlash, 
oksigenoterapiya.
 
3. 
Regidratatsiya  o‘tkazish  uchun  vena  o‘zaniga  tushishni 
ta’minlash.
 
4. 
Tahlil uchun qon va siydik olish.
 
Hamshiralik  parvarishi:  bemor  va  uning  oilasi  bilan  tibbiy-
profilaktik ishlar olib borish, bolaga qulay sharoit yaratish.