M. F. Ziyayeva, O. Z. Rizayeva

Hamshiralik tashxislari. Sianoz, hansirash, kislorod yetish-
movchiligi,  holsizlik,  darmonsizlik,  tez  charchash  va  boshqa-
lard
аn bоlаlаrning qiynаlishi.
 
Qo‘shimcha tekshiruvlar. Umumiy qon, siydik, axlat tahlil-
lari,  ko‘krak  qafasi  rentgenografiyasi,  elektrokardiografiya, 
fonokardiografiya, angiokardiografiya, angiografiya, kompyuter 
tomografiyasi va boshqalar.
 
Davolash  va  h
аmshirаlik  parvarishi.  Yurak  tug‘ma 
nuqsonlarini davolashning hozirgi vaqtdagi asosiy yo‘li jarrohlik 
operatsiyasi hisoblanadi. 90% ga yaqin hollarda yurak nuqson-
lari operatsiya qilinadi. Operatsiyalar ikkiga: radikal va palliativ 
xillarga  bo‘linadi.  Bo‘lmalar  va  qorinchalar  orasidagi  to‘siq 
nuqsonlari, ochiq arterial yo‘l, aorta va o‘pka arteriyasi stenoz-
lari  hamda  boshqa  nuqsonlar  munosabati  bilan  qilinadigan 
radikal operatsiyalardan keyin qon aylanishi asliga kelib, bolalar 
amalda  sog‘ayib  ketadi.  Palliativ  operatsiyalar  esa  ko‘pchilik 
bolalarning  hayotini  saqlab  qoladi,  ularning  yashab  ketish 
imkoniyatlarini bir qadar oshiradi.
 
Hamshiraning  asosiy  vazifasi  bolalarni  muntazam  kuzatib 
borish,  emizikli  bolalarda  og‘ir  yurak  nuqsonlari  bo‘lganda 
emizishdan  oldin  va  keyin  profilaktik  maqsadda  namlangan 
kislorod  berib  qo‘yish,  ikkilamchi  kasallik  (ayniqsa,  nafas  va 
yuqumli) l
аrdan asrash boyicha ishlarni olib borishdan iborat.
 
Yurak  tug‘ma  nuqsonlari  bor  bolalar  doimiy  dispanser 
kuzatuvida bo‘lishadi va 3 yoshgacha bo‘lgan davrda 6 oyda bir 

---

 
159 
marta,  3  yoshdan  oshganidan  keyin  yiliga  bir  marta  tekshi-
ruvdan o‘tkazib turiladi.
 
Kompensatsiya  buzilganini  ko‘rsatadigan  alomatlar,  keskin 
ifodalangan  ko‘karish,  hansirash  –  ko‘karishsiz    xurujlar 
bo‘lmagan  hollarda  bolalarning  yasli  va  bolalar  bog‘chalariga 
qatnashlariga ruxsat beriladi.
 
Bolalarning  davolovchi  jism
оniy  tаrbiya  bilan  shug‘ullanib 
turishlari  maqsadga  muvofiq  hisoblanadi.  Sianoz,  kompens-
atsiya  buzilganini  ko‘rsatadigan  belgilar  bo‘lmasa,  subyektiv 
shikoyatlari  yo‘q  paytlarda  maktabdagi  tayyorlov  guruhlarida 
jism
оniy tаrbiya bilan shug‘ullanishga ham ruxsat beriladi, lekin 
ularni jismoniy jihatdan zo‘riqtiradigan sport musobaqalari va 
o‘yinlarida qatnashishdan ozod qilish tavsiya etiladi.