M. F. Ziyayeva, O. Z. Rizayeva

Hamshiralik  tashxislari.  Nafas  qisishi,  bo‘g‘ilish,  hayajon-
lanish, bezovtalik, yo‘tal, qiyinlik bilan ko‘chadigan balg‘am va 
boshqalard
аn bоlаlаrning qiynаlishi.
 
Qo‘shimcha  tekshiruvlar.  Umumiy  qon,  siydik,  axlat 
tahlillari,  balg‘amning  umumiy  tahlili,  allergik  sinamalar, 
o‘pkaning rentgenologik tekshiruvlari va boshqalar.
 
Davolash  va  h
аmshirаlik  parvarishi.  Bronxial  astmaning 
davosi va parvarishi kasallik xurujlari va xuruj bo‘lmay turgan 
davrlarida ham  olib boriladi.
 
Kasallikning  yengil  xurujlarida  bolani  toza  havoga  olib 
chiqish,  oyoq  va  qo‘llariga  issiq  vannalar  qilish,  issiq  sodali 
suyuqliklar ichirish yaxshi naf berishi mumkin.
 
Bolaning  e’tiborini  rasmlar  ko‘rsatish,  kitob  o‘qib  berish, 
qiziq hikoyalar so‘zlab berish va boshqa yo‘llar bilan chalg‘itish 
ham ahvolning yaxshilanishiga olib kelishi mumkin.
 
Bolaga  og‘iz  orqali  biror  bronx  kengaytiruvchi  vositalarni 
ingalatsiya  qildirish  (astmopent,  salbutamol),  ayrim  hollarda 
tabletka  holidagi  eufillin,  efedrin  va  boshqalar  ichirish  kerak. 
O‘zgarish  kuzatilmaganda  teri  ostiga  efedrin,  papaverin,  no-
shpa  eritmalari  biron  xil  antigistamin  vosita  (suprastin, 
dimedrol, tavegil va boshqalar) bilan birgalikda yuboriladi.
 
Hamshiraning  asosiy  vazifasi  bola  holatini  diqqat  bilan  ku-
zatish, undagi hayajonni tinchlantirish, kasallikning yaxshi oqi-
batlariga ishontirish, bolaga qulay sharoit yaratish, orqasiga yos-
tiqlar qo‘yish yoki funksional karavotning bosh tomonini ko‘ta-
rib  qo‘yish,  derazalarni  ochib  qo‘yish,  qisib  turgan  kiyimlarini 
yengillatish va xonaga toza havo kirishini ta’minlashdan iborat.
 
Balg‘amni 
suyultirish 
va 
ko‘chishini 
osonlashtirish 
maqsadida solutan (har safar 7-10 tomchidan), bronxolitin (1-

---

 
155 
2  choy  qoshiqdan),  kaliy  yodid  (2-4%  li  eritmasi  bir  choy 
qoshiqda sutga qo‘shib) kuniga  2-3 mahal ichish uchun hamda 
flzioterapevtik muolajalar qo‘llaniladi.
 
Kasallik bilan og‘rigan bolalar so‘nggi xurujdan keyin kamida 
5 yil davomida dispanser hisobida turishadi, 15 yoshga to‘lgach, 
kattalar poliklinikasining o‘smirlar xonasi nazoratiga o‘tkaziladi.