M. F. Ziyayeva, O. Z. Rizayeva

 
8-rasm. Tr
оmbоsitоpеnik purpurаdа tоshmаlаrning ko‘rinishi. 
 
Aksari  burun  qonab,  burundan  goho  sharillab  qon  keladi, 
milk  va  umuman,  og‘iz  bo‘shlig‘i  shilliq  pardasi  ham  qonab 
turadi. Ana shunday sharoitda tish oldirish va tonzillektomiya 
qilish, ayniqsa, xatarlidir.
 
Me’da-ichak, o‘pka, buyraklardan qon ketishi yoki bo‘shliq-
larga  (plevra,  qorin  bo‘shlig‘iga),  shuningdek,  miya,  ko‘z 
sklerasi  va  to‘r  pardasiga  qon  quyilishi  deyarli  kuzatilmaydi. 
Qizlarda  bachadondan  q
оn  kеlib  turishi  mumkin.  Jigar  bilan 
taloqning  kattalashuvi  hamisha  ham  uchrayveradigan  simp-
tomlar  emas;  boshqa  ichki  organlarda  o‘zgarishlar  deyarli 
kuzatilmaydi. 
 
Kasallikning asosiy gemotologik belgisi trombotsitlarning son 
va  sifat  jihatidan  o‘zgarib  qolishidir.  Trombotsitlar  keskin 
kamayadi va 0 bilan 7-10 – 8-10 g/l atrofida o‘zgarib turadi. 

---

 
193 
Trombotsitlarning sifat o‘zgarishlari g‘alati shaklli (zanjirchalar 
ko‘rinishida) juda yirik trombotsitlar paydo bo‘lishidan iborat. 
Trombotsitlar o‘zgarishidan tashqari, qonning ivish vaqti ancha 
uzayib ketadi (normada 2-3 daqiqa bo‘lsa, 15-30 daqiqagacha 
va bundan ortiqroq vaqtgacha qon ivimay turishi mumkin) va 
qon  laxtasi  retraksiyasi  susayadi  yoki  bo‘lmaydi.  Trombotsi-
topenik  purpuraning  klinik  ko‘rinishlari  va  laboratoriya 
tekshirishlarining  natijalariga  qarab  yengil,  o‘rtacha  og‘ir  va 
og‘ir formalari, o‘tishiga qarab esa o‘tkir va surunkali formalari 
farqlanadi. Kasallikning o‘tishi siklikligi, ya’ni retsidivlar bilan 
remissiyalarining  navbatlashib  borishi  bilan  xarakterlanadi, 
qoida bo‘yicha ancha qon ketganidan keyin odatda kasallikning 
remissiyasi boshlanadi.
 
Asoratlari. Turli bo‘shliqlarga qon quyilishi (ayniqsa pl
еvra, 
yurak pardasi, miya bo‘shliqlari), ko‘z sklerasiga qon quyilishi, 
ichaklardan  qon  ketishi  kabilar  bola  ahvolini  og‘irlashtirib 
qo‘yishi mumkin.
 
Oqibati. Ko‘pchilik hollarda kasallik yaxshilik bilan tugaydi. 
Ba’zi  hollarda  bemor  qonsirash  va  hayot  uchun  muhim 
organlariga – bosh miyasi va buyrakusti bezlariga qon quyilishi-
dan o‘lib qolishi mumkin.