M. F. Ziyayeva, O. Z. Rizayeva

 
Ekssudativ diatez
 
 
Diatezlar  yoki  konstitutsiya  anomaliyalari  bolalar  va 
go‘daklar  patologiyasida  muhim  o‘rin  egallab,  organizmning 
muayyan  rivojlanish  davrida  turli  organ  va  tizimlarning 
funksiyalari  hamda  moddalar  almashinuvining  uzoq  muddat 
beqaror  bo‘lib  turishi  bilan  xarakterlanadi,  asab-boshqaruv 
mexanizmlari  esa  organlarning  normal  faoliyatini,  butun 
moddalar  almashinuvining  bir  tekis  davom  etishini  ta’minlay 
olmasdan qoladi.
 
Konstitutsiya  (organizmda  tashqi  va  ichki  ta’sirlardan  qat’i 
nazar  har  qanday  jarayonlar  normal  kechishi  shart  bo‘lgan 
holat)da  anomaliyalari  bor  bolalar  organizmi  tug‘ma,  nasldan 
o‘tgan, ba’zan esa turmushda orttirilgan individual xususiyatlari 
natijasida  odatiy  bo‘lgan  tashqi  ta’sirlarga  javoban  patologik 
reaksiyalar ko‘rsatishga moyil bo‘lib qoladi, bola organizmining 
atrof-muhitga moslanuvchanligi o‘zgaradi, o‘ziga xos reaktivlik 
yuzaga keladi. Agar ushbu ta’sir aniqlansa va vaqtida bartaraf 
etilsa, bu holat izsiz yo‘qolib ketadi.
 
Konstitutsiya  anomaliyalarining  hammadan  ko‘proq  o‘rganil-
ganlari  ekssudativ-kataral,  limfatiko-gipoplastik  va  asab-artritik 
diatezlar hisoblanadi.
 

---

 
124 
Ekssudativ-kataral  diatez  konstitutsiya  anomaliyalari  ichida 
eng  ko‘p  uchraydi  va  badan  terisi  hamda  shilliq  pardalarning 
juda  nozik  bo‘lib,  salga  yara-chaqa  bo‘lib  ketishi,  allergiya 
bo‘lishi,  infeksiyalarga  qarshilikning  kamayib  ketishi  bilan 
xarakterlanadi.