M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

Q iz b olalarn i g in e k o lo g ik te k sh irish u sullari
T o ‘g ‘ri o ‘tk azilgan tekshirish usullari a n iq tash x is q o ‘yish- 
ga va kasallikni v a q tid a davo lash g a im k o n b eradi. Q iz b o la la rd a
u c h r a y d ig a n g in e k o lo g ik k asa lliklar o r a s id a
birinchi
o^rinni 
tash q i jin siy a ’z o la r va q in d ag i yalligManish ja r a y o n i (70% ) 
egallaydi. 
Ikkin ch i
o ‘r in d a h a y z siklining turli o 'z g a rish la ri 
( 2 3 % ), 
uchinchi
o ‘rin d a jin siy t a r a q q i y o tn i n g buzilish i (1, 
2 % ) ,
to 'rtin ch i
o ‘r i n d a ji n s iy a ’z o la r d a g i o ‘s m a l a r (1 % ), 
b eshinchi
o ^ rin d a j i n s iy a ’z o l a r t a r a q q i y o t i d a g i n u q s o n l a r
tu rad i. B o sh q a tu rd ag i (d is m e n o r e y a , sinexiya, tash q i jinsiy 
a ’z o la r d a g i ley k o p lak iy a, k o n d ilo m a la r ) kasalliklar 0 ,8 % ni 
tashkil qiladi.
Q iz b o la la rn i gin ek o lo g ik tek sh irish m ax su s u su llar b o ‘yi- 
c h a olib boriladi. B u n d a n asosiy m a q s a d — qiz b o la n in g
y o sh ig a q a r a b r o ‘y b e r a d ig a n fiziologik va p a to lo g ik h o la tla rn i 
o ‘rg a n is h d ir (tugMlganidan 
16 y o sh g a k irg u n c h a ).
G in e k o lo g ik te k s h iris h la rd a n asosiy m a q s a d o lin g a n m a 'l u -
m o t la r a so sid a a n iq tashxis q o ‘yish. Q iz bolalard ag i gin ek o lo g ik
kasalliklarni a n iq la sh u c h u n tek sh irish u m u m i y va m axsus 
u su ld a olib boriladi.
Q iz b olalarn i um um iy te k sh irish u sullari
D a stla b o n a bilan s u h b a t oMkazilib, s o ‘ra b -su rish tirila d i, 
y a ’ni: o n a h o m i la d o r boM ishidan o ld in va s h u qiziga h o m i la d o r
boM ganidan keyin q a n d a y kasalliklarni b o s h id a n k e c h irg a n , 
h o m ila d o r lik davri va t u g ‘u r u q q a n d a y o ‘tg a n , b o la n in g tugMl- 
g a n vaqtidagi v a z n i, s h u ja ra y o n d a g i p a to lo g ik h olati q a n d a y
boMgan, o n a suti yetarli boMganmi yoki b o la s u n ’iy ravishda 
o v q a tla n tirilg a n m i, u q a n d a y n u q s o n l a r b ilan tugMlgan, b a lo - 
g ‘a t d a v r ig a c h a q a n d a y kasalliklar b ila n o g ‘rigan, m e n a r x e
b o s h la n g a n m i yoki y o ‘q m i, a n a sh u m a ’l u m o tl a r d iq q a t bilan 
o ‘rganiladi.
B u n d a n ta sh q a r i, qiz b o la n in g k u n tartibi, o v q a tla n ish
rejim i, yaxshi k o ‘rga n m a s h g ‘u lo tla ri, o ‘z te n g d o s h la ri bilan
191

---

q a n d a y m u o m a l a d a b o 'lis h i, o t a - o n a s i bilan m u n o s a b a ti va 
oiladagi m u h i t t a ’sirida u n d a g i p ato lo g ik o ‘zg a rish la r sabablari 
0
‘rganiladi.
O n a d a n
k e r a k l i
m a ’l u m o t l a r o l i n g a n d a n
k e y i n ,
q i z
b o la n in g kasalligi y u z a s id a n shik o y ati, k a sa llikning b o s h la n is h i, 
q ay e ri o g ‘riy o tg a n i, 
o g ‘r i q n in g x a r a k te ri ( k u c h li m i , k u c h li
e m a s m i, o g ‘riq n in g q a n c h a v aq t d a v o m e tish i), atro fg a ta rq a li- 
shi (q o rin b o ‘sh lig ‘igam i, p a s tg a m i, t o ‘g ‘ri ic h a k s o h a sig a m i 
va b o s h q a la r ) , t a n a h a r o ra ti, uyq u si, ishtahasi, kayfiyati s o ‘ra- 
ladi. A lb a tta , s h u y o s h g a c h a y u q u m li kasalliklar bilan o g ‘ri- 
g a n - o g l rim a g a n lig in i, y u q u m li kasalliklarga c h a lin g a n b e m o r la r
b ilan (sil, s o ‘zak, o 't k i r y u q u m li kasalliklar, b o ‘g ‘m a , q iz a m ik , 
s k a r la tin a ) m u l o q o td a b o ‘l g a n - b o ‘lm a g a n i surishtiriladi.
O lin g a n m u 'l u m o t l a r a so sid a u n d a g i g in e k o lo g ik kasallik­
larni a n iq la s h o s o n
k ec hadi.
Q iz b o la la r n i tek sh irish , u la r n in g u m u m i y t a n a tu zilishini 
k o 'z d a n k e c h ir is h d a n b o s h la n a d i. T o m i r urishi, ta n a h a ro ra ti,
a rte rial q o n b o sim i, o ‘z in in g u m u m i y ahvoli, t a n a
tuzilishi
s h a k l i n i n g x u s u s iy a tla r i, j i s m o n i y y e tilis h i, t a r a q q i y o ti d a g i
n u q s o n la r , teri s a th in in g h o la ti, til va o g ‘iz shilliq p a r d a s in in g
k o T in ish i h a m d a ik k ila m c h i jin siy belgilar, s h u belg ilarn in g
u n in g h o zirg i h o la tig a t o ‘g lri k e lish -k e lm a slig i a n i q l a n a d i ,
s o bng nafas olishi, q o n a y lan ish i, jigari, siydik c h iq a r ish i, 
o v q a t h a z m qilish a ’zolari tekshiriladi.