M e t r o L o g I y a V a s t a n d a r t L a s h t I r I s h

termometrlari
-272
600
Pirometrlar
Kvazimonoxromatik pirometrlar
700
6000
Spektral nisbatli pirometrlar
300
2800
To'iiq nurlanish pirometrlari
-50
3500
2.3. Suyuqlikli, dilatom etrik va bimetalli term o m etrlar
Suyuqlikli term om etrlar 
-200°C dan +600 °C gacha oraliqdagi
temperaturani o'lchash uchun ishlatiladi. Shisha termometrlarning
ishlatilish usuli sodda, aniqligi yetarli darajada yuqori va arzon
bo'lganligi sababli laboratoriya va sanoatda keng tarqalgan. Suyuqlikli
termometrlarning ishlash prinsipi termometr ichiga o'matilgan
termometr suyuqligining hajmi temperatura ko'tarilishi yoki
pasayishida o'zgarishiga asoslangan. Shisha termometrlarning
suyuqligi sifatida simob, toluol, etil spirt (etalon), kerosin, petroley
34

---

efir, pentan va boshqalar ishlatiladi. Ulaming qo'llanilish chegaralari
2.3-jadvalda keltirilgan.
Suyuqlikli termometrlar orasidagi eng ko‘p tarqalgani simobli
termometrlardir.
2.3-jadval
Termometrlaiga solinadigan
suyuqlik
Qo'llanish chegaralari “Cda
Pastki
Yuqori
Simob
-35
600
Toluol
-90
2 0 0
Etil spirt (etalon)
-80
70
Kerosin
-60
2 0 0
Petroley efir
- 1 2 0
25
Pentan
- 2 0 0
2 0
Simob kengayish koeffitsiyentining kichikligi termometriya
nuqtayi nazaridan uning kamchiligi hisoblanadi. Suyuqlikning