M e t r o L o g I y a V a s t a n d a r t L a s h t I r I s h

(shkalasi 0...600 °C).
37

---

2. Tayoqli, ichiga shkala joylashtirilgan laboratoriya simobli
termometrlari. -30 dan +600 °C gacha temperaturani o'lchashga
mo'ljallangan, shkala bo'linmasining qiymati 0,1 va 2 °C.
3. Suyuqlikli (simobli emas) termometrlar (ГОСТ 9177-74)
tayoqli, o'lchash chegarasi -200 dan +200 °C gacha qilib
chiqariladi. Shkala bo'linmasining qiymati 0,2 dan 5 °C gacha.
4. Simobli, yuqori aniqlikdagi va namunaviy (ГОСТ 13646-
68
) termometrlar o'lchash chegarasi tor (4 dan 50 °C gacha) va
shkala bo'linmasining qiymati 0,01 dan 0,1 °C gacha qilib chiqariladi.
5. Simobli, elektr kontaktli (ГОСТ 9871-75) termometrlar
-30 dan 300 °C gacha o'lchashga mo'ljallab chiqariladi.
6
. Maxsus termometrlar: meditsina (maksimal), metrologik
(maksimal, minimal, psixrometrik, turpoqqa oid va h.k.) va boshqa
maqsadlaiga mo'ljallangan.
Suyuqlikli shisha termometrlarning kamchiligiga shkala bo'yicha
hisoblash noqulayligi, ko'rsatishlami qayd qilib, ulami masofaga
uzatib bo'lmasligi, issiqlik inersiyasining kattaligi (ko'rsatishlaming
kechikishi) va asboblaming mexanik nuqtayi nazardan mustahkam
emasUgi kiradi.
Tayanch iboralar
Temperatura; tayoqli, suyuqlikli termometr; Kelvin, Selsiy
Farengeyt, shkalalari; maksimal, psixrometrik termometrlar;
kengayish koeffitsiyenti, termometming o'lchash chegarasi.
Tekshirish uchun savollar
1. Termometrlarning necha xil turini bilasiz?
2. Simobli termometr turlari va ulaming o'lchash chegaralari.
3. Toluolli termometr turlari va ulaming o'lchash chegaralari.
4. Kerosinli termometrlar qayerlarda ishlatiladi?