М е н и к и мустақил фикр фалсафасининг т а ф а к к у р ш у н о с л и к

оллоҳим; Ота, ўғил ва уқаддас Руҳуҳ –– бир тану бир жонмиз оллоҳим; Ота, уғил ва муқаддас руҳ – бир тану бир жонмиз оллоҳим; деб уч марта такрорлаши лозим.
Ушбу юқорида келтирилган Меники номли мустақил фикр фалсафа-сининг энг юқори чўққиси, тафаккуршунослик бўлимининг мағзи ва маёғи бўлган - уч иттифоқ бирлиги ва бутунликларининг асл ва туб мақсад-муддаосини амалдаги илм аҳли бир ўқишдан тушунмаслиги мумкин, аммо дин пешволари, бутун борлиғини тоат-ибодатга бағишлаган, диний таълимот асосларини беками куст бажараётган ва уларга ҳар доим амал қилаётган инсонлар, бир ўқишнинг ўзидаёқ, улар тўғри ва асосли тушунадилар, чунки улар; ушбу оламнинг яратувчи оллоҳини, яъни унинг эгасини билишни, танишни ва тўлиқ англаб етиб, унинг, яъни яратувчи оллоҳнинг ушбу ёруғ оламдан асл ва туб мақсад – муддаоси нима эканлигини билмоқ ва уни туйиш истаги юксак ва у ўз мақомида улуғ ва буюк туйғу соҳибларидир. Албатта буюк ва улуғ туйғу соҳиби ва ёки соҳибаси бўлиш, бу бизга боғлиқ бўлган ҳодисанинг ҳодиси эмас, бу ҳол ва ҳолат, инсон боласининг қачон, қаерда ва қандай таажублар доирасида тўғилишига ва унинг асосида қандай нуқтанинг қайси нуфтаси фаол ва ёки фаол эмаслигига боғлиқ бўлган моҳият амалдаги моҳиятлилик ҳодисасидир. Ушбу ҳолни биз куйидагича ифода этсак, сиз уни тўғри тушунасиз деган умидимиз бор, яъни ушбу ёруғ оламга келган, келаётган ва келувчи инсон боласи борки, уларнинг ҳар бири алоҳида бир жавҳар, улар бир хил эмас, улар турли-туман фъел-атворга эга бўлиб, уларнинг кўпчилиги Ер сайёраси доирасининг таажуби остида бўлса, айримлар Ой доираси таажубида ва кам сонли инсонлар Қуёш доираси таажуби остида дунёга келадилар. Ва албатта бизнинг фикримизча Ер доираси таажуби остида бўлган барча инсонлар ва уларнинг ичидан етишиб чиққан фаоллар илм ва дин аҳлари етишиб чиқган ва чиқади. Ой доираси таажуби остида тўғилган кишилардан диний ва дунёвий илм ва билим билан шуғилланган файласуфлар, мутафаккирлар, олимлар, шоиру-ёзувчилар етишиб чиққан ва чиқадилар.Ва сунгиси Қуёш доираси таажуби остида тўғилган шахслардан: доҳийлар, пайғамбарлар, алоҳида ва мустақил фалсафа мактабини ва фалсафа илми қонун-қоидаларини ёзган ва яратган кишилар бўлган ва бундай кейин ҳам бўлади.Бу билан биз, сизни камситмоқчи ва ёки тақдиру азалга ишонтирмоқчи эмасмиз. Бу билан биз шу нарсани аниқлаб олишимиз керакки, инсон боласи мана шу дунёга ккелаётган ва яшаётган эканки, у билиши, тушуниши ва англаб етиши
-36-
лозим бўлган¸ ҳеч қанақасига инкор этиб бўлмайдиган Ҳақлар ва ҳақиқатлар мавжудки, ушбу мавжуд нарса, фалсафа илмида МАВЖУДЛИК ва мавжудликдаги тириклик ва ушбу тирикликни биз ҲАЁТ ва амалдаги ҳаётимиз деб биламиз ва унда биз яшаймиз ва яшаяпмиз. Айнан шу мавжудликдаги тирикликнинг ва тириклигимизнинг онгдаги ифодаси ва у туйган ва ҳис этган ҳис-туйғусини; муайян онг ва мустақил фикр фалсафаси тамонидан тўлиқ англаб етилган фикрлар гулдастаси ва гултожиси бўлмиш асл ва туб бош-бошланғич ҒОЯ ва шу асл ва туб бош-бошланғич ғоянинг мағзини, умумлашиб келган моҳиятлар мазмунини ўқиб-урганиб турибсиз. Ҳеч бир шак-шубҳа йўқки ўқилаётган сўз мазмун, ўқиб ўрганилаётган Моҳият- маъно ва ўқиш билан англашилаётган манбаа асоси асл ва туб моҳиятлар мазмунини ҳосил қилади. Ва у фалсафа илмида асл ва туб бош-бошланғич ҒОЯ ҳисобланиб, ундан ортирилган ва ундан каелиб чиққан барча моҳият ҳодисалари ва воқеликларнинг ҳаммасини умумий қилиб – моҳиятлар мазмуни деб билишади ва уни худди шундай, деб аташади. Амалдаги оламимизда моҳиятлар мазмуни шунчалар кўпки, биз уларнинг энг муҳимларини юқорида, ушбу ишимизнинг ўзида тақдим қилиб бўлдик; фақат бизга уни ва уларнинг ҳаммасини умумлаштириш қолди, халос. Ушбу мавзуни ва асосни биз, бугунги кун инсон боласининг, ушбу мавжудлик асосига ва шу мавжудликдаги тирикликнинг кунлик ва кундалик ҳаётининг асл ва туб, бош-бошланғич Моҳият ва шу моҳиятнинг моҳиятлилик даври ва замонига нисбатан ҳамоҳанг, бир тану – бир жон бўлиб фаол бўлиш ва фаолиятдаги ҳаракатимиз онгга мувофиқлигини ва онгнинг ўзини-ўзи бошқариш,унга тўғри йўлни кўрсатиш; ҳар доим “эзгу сўз” – тўғри сўзда, “эзгу ният” – тўғри фикрда ва “эзгу амал” – тўғри амални амалда бажариш имконияти аввал онгда - сўнг амалиётда юз бериш эҳтиёжи ҳар доим фаол ва у сиз билан бизга керак бўлган урф-одатларимиз, кунлик ва кундалик тоат-ибодатимизнинг асоси: ушбу мавжудлик ва мавжудликдаги тириклик ва тирикчиликнинг сунги кунига; охиротига олиб қўя оладиган; ушбу мавжудик ва мавжудликдаги тириклик ва тирикликдаги ҳаётдан ва ҳаётидан кунгли тўқ бўлиб, оллоҳ таълонинг берган қисматига рози бўладиган, уч иттифоқ бирлиги ва бутунлигини тан олиб, абадий ором эшикларини енгил очиб, худого шукр содир бўлди, мана энди мен абадий уйқуга тинч ва осуда бўлиш имконияти ва унинг ҳодисаси, айнан шу фалсафанинг фалсафа асосларида мукаммал ва мужассам бўлганлиги учун, уларни биз сизга умумлаштириб ва умумлашган сўз ва фикрларнинг мақсад –муддаосини
-37
ҳукмингизга ҳавола қиламиз. Биз уни қисқа ва лунда қилиб, яъни бугунги кун онгли инсоннинг кунлик ва кундалик таот-ибодатини, қисқа ва лунда қилиб, бугунги онгнинг ва ёки онг соҳибининг ИҚРОР ва ТАСКИН асослари деб номлаб, ушбу ишимизнинг якуний сўзлари ва унинг натижаси ва асосий мақсад-муддоаси нима эканлиги уқтириб ўтамиз.
СУНГИ СЎЗ
Ушбу сунги сўз, деб қўйган сарловҳамиз, бу сизу-бизнинг сунги сўзимиз эмас, аммо у ушбу ишимизнинг, яъни юртимизда мустақиллик туфайли ва мустақиллик даврида табиий тўғилган ва у амалда, уч минг бетлик (3000) ўзбек тилида ва икки ярим бетлик рус тилида (2500) ёзилган (аммо расмий равишда нашрдан чиқмаган ва эълон қилинмаган) ва ҳали-ҳамон ёзилаётган Меники номли – мустақил фикр фалсафасининг тафаккуршунослик бўлимидан муносиб ўрин олган ва унинг натижаси бўлган, унинг ўзи¸ ўзи-учун- ўзи уйлаб топган, ишлаб чиққан ва тўлиқ англаб етган фикрлар гулдастаси ва гултожиси бўлган; асл ва туб бош-бошланғич Моҳият ва шу моҳиятнинг ушбу олам мавжудлигига нисбатан туб онгнинг ва онггимизнинг ўзи ўзи-учун-ўзи ҳосил қилган, бунёд қилган ва туйган ҳис-туйғуларининг ва унинг ушбу оламдаги билиши, тушуниши ва англаб етиб, онгнинг ўзида ва онггида; Меники номли мустақил фалсафаси тамонидан тақдим қилинган умумий ва якуний фалсафа асосларини, яъни асл ва туб, бош-бошланғич Моҳият ва шу Моҳият асосида ётган моҳиятлар мазмунини, ҳар бир онгли инсон, кунлик ва кундалик ҳаётида ўқиши, ўқиб ўрганиши ва уларнинг ҳаммасини ёд олиб, муайян вақтда, худди намоз ўқиш сингари, беш вақт бўлмасада, бир кунда бир марта бўлсада, фақат ва фақат онгнинг ўзида, тавуш чиқармасдан ўзининг -ичида ўқиш ва унга амалда амал қилиш, бу албатта бу ҳаётингизда ҳам, кейинги ҳаётингизда ҳам керак бўлади, деб ҳисоблайди мустақил фалсафа асосларидан ортирилган ва ўзлаштирилган моҳиятлар мазмунининг ўзи. Шундай экан азизлар сўз бошида ваъда қилганимиздек сизу-бизнинг, ушбу мавжудликдаги тириклик ва тириклигимизнинг онгдаги ифодаси ва унинг холис нияти ва амал қилиши лозим бўлган моҳиятнинг моҳиятлилик амаллари ва амалдаги моҳиятга риоя қилиш қоидаси, яъни инсон онггининг ўзи- учун-ўзи билган, тушунган ва англаб етиб ишлаб чиққан мустақил фикр фалсафасининг фалсафа асосларини, яъниким моҳиятлар мазмунини тартибма-тартиб
-38-
умумлаштириб беришга қорар қилдикки буни сиз, азиз ўқувчилар,бомдод намозидан сунг, хох масжитда ва ёки уйда, ичингизда, тавуш чиқармасдан ўқишни ва ёки онггингизда ёдга олишни тавсия этади.. Аммо бу ҳол ва ҳолат аёлларга, ичида ўқиши мумкин, аммо тавуш чиқариб ўқиш мумкин эмас. Аёлларга фақат ва фақат: Оллоҳга шукр, оллоҳга шукр; худога шукр, худога шукур, берган ва бераётган қисматингга шукр ва қисматимга шукр буюрилган. Бу билан аёлларимиз ранжимасин, улар тенги йўқ мужизалар макони, не-не буюкларни ва улуғларни катта қилган онамиз ва онажонларимиздир; улар буюк булолмасаларда, улар жуда улуғ, меҳр-муҳаббат манбаи – мутабар ва азиздирлар. Ҳеч бир шак-шубҳа йўқки биринчи сўз Ота – яратувчига, у ҳамиша Ҳақ, иккинчи сўз Она – яралувчи, у ҳамиша – ҳақиқат; яратган ҳақнинг ҳақиқатда юз бераётган барча моҳиятлар ва моҳиятлиликларнинг макони ва уларнинг ўзидир. Шу сабаб азиз ва мутабар аёлларимиз, биз тақдим қилаётган ушбу фалсафа ишини ичингизда ўқишингиз, ёт олишингиз, ётдан муайян вақтларда ичингизда, иқрор ва таскинларимизни ўқиб юришингиз мумкин, аммо уни зинҳор тавуш чиқариб ўқиманг, бу ҳол эркакларга ҳам тегишли, чунки мустақил фикр фалсафаси аниқлаши ва англаб етиши бўйича, инсон онггида ва онгнинг ўзида мавжуд бўлган сўзлар, фикрлар ва ҳаттоки, тўлиқ англашилган фикрлар гулдаси ғоялар, тавуш чиқариб ўқилса, у ўзининг қадр-қимматини йўқатади ва бу ҳолнинг акси шундаки, у шу онгнинг ўзида ва ўзининг маконида ва манбаасининг ўзида қадр ва қейматга эгадир. Чунки сўз ҳам, фикр ҳам ва ҳаттоки ғоя ҳам онгнинг ўзидагина мавжуд. Биз сизга тақдим қилаётган нарса, бу албатта, айнан шу онгда мавжуд бўлган СЎЗ, ФИКР ва ҒОЯларнинг онгда тугкан ва туйган моҳиятлар мазмуни ҳисобланиб, биз уларни “эзгу сўз” – тўғри сўзда, “эзгу ният”- тўғри фикрда ва “эзгу амал” – тўғри амалда, амалдаги моҳият ҳодисаларини назарий, фалсафий ва фалсафа илмининг билиш, тушуниш ва тўлиқ ва илмий (диалектик) англаб етиш қонун-қоидаларига амал қилиб ишлаб чиққан, умумий ва асосий моҳиятлар мазмунини онггинггизга ҳавола қиламиз. Фақат уни сиз ичинггизда (эрта тонг ва ёки нмоздан сунг ўқисангиз бас, бу сиз учун эмас, асл ва туб, бош-бошланғич онг учун, ўзи-учун-ўзи ишлаб чиққан фалсафаси ва амалдаги Моҳият ҳодлисаларининг фалсафа асосларидир. Ҳеч қачон унитмангки, биз фалсафа асослари деганимизда, билиш, тушуниш ва англаб етиш асосларини назарда тутамиз ва унинг манбаа ва манбаалар асосида моҳиятлар мазмуни ётади. Шундай экан азизлар сиз билан биз, юқорида юритилган Меники номли мустақил
-39-
фикр фалсафасининг фалсафа асослари ва у ўзи-учун-ўзи туйган ва тўлиқ англаб етиб ҳосил қилган; ушбу мавжудликдаги кунлик ва кундалик тириклик ва тириклигимиздаги; ўта хусусий ва ҳиссий қалб тоат-ибодати қандай бўлишлиги ҳуқуқини ва имкон воқелик асосларини ўзимизга-ўзимиз яратиб олдик; ва бундай ноёб фалсафа нитижаси ва мевасини, бугунги ва бундан кейин келадиган давр ва замонларнинг кунлик ва кундалик, (ирқи ва миллатидан қатиий назар) янги тоат-ободати, яъни ҳар бир онгли инсоннинг тириклик ва тириклигидаги кунлик ва кундалик ҳаётининг тоат-ибодати, бугунги кунга келиб, у