M. E. Jumayev, Z. G'. Tadjiyeva


IV va V-VI sinflarda matematika o'qitish borasida izchillik



Download 3,82 Mb.
bet20/63
Sana13.06.2022
Hajmi3,82 Mb.
#665295
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   63
Bog'liq
BOShLANG‘ICh SINFLARDA

IV va V-VI sinflarda matematika o'qitish
borasida izchillik


I-IV va V- VI sinf matematikasi orasidagi aloqadoriik Boshlang'ich sinflarda matematik bilimlaming shunday puxta poydevorini qo'yish kerakki, bu poydevor ustiga bundan keying! matematik ta’limni uzluksiz davom ettirish mumkin bo'lsin. Buning uchun I-IV sinflardagi matematika o‘quv materiallari bilan V-VI sinf a'quv materiallari orasida uzilish bo'lmasligi kerak.
I-IV va V-VI matematika dasturidagi o‘zaro izchillik ana shu qat’iylikka amal qilgan holda amalga oshiriladi. Masalan, IV- sinfda o'rganilgan kasrlar bir xil maxrajli kasrlami qo'shish va ayirishning davomi V-sinfda o'rganiladi. V sinf matematikasining I bobi «Natural son» deb ataladi. Lekin o'quvchi-lar natural son bilan boshlang'ich sinfda tanishganlar. Bu yerda natural son tushunchasi kengaytiriladi, chuqurlashtiriladi, yangi tushunchalar bilan boyitiladi. Bu yyerda natu­ral sonlaming bo'linish belgilari, EKUB va EKUK tushunchalari kiritiladi. Shuningdek, manfiy sonlar, oddiy va o'nli kasrlar, tenglama va tengsizlikni boshqacha usullar bilan yechish, yechim, ildiz kabi tu­shunchalar kiritiladi. Matematik logikaga asoslangan holda «to‘g‘ri va noto'g'ri fikrlar», «o'zgaruvchan muIohazalan>, «yechimlar to‘plami», algebraik amallar kabi tushunchalar bilan boyitiladi. Shuning uchun bu sinflar o'qituvchilari o‘zaro fikr almashishda va bir-birining o'quv materiali, o'qitish metodi bilan tanish bo'lishi kerak. V-VI sinfga kel- ganda MV sinfda o'rganilgan o‘quv materialini kengaytirish davom etirishi, chuqurlashtirish masalasi qo'yiladi. Shuningdek V-VI sinfga ketganda faqatgina 4 amal o'qitilmasdan undan tashqari to'plam, tenglama va tengsizliklar va kasr sonlar, geometrik yasashlar, al- mashtirishlar kabi materiallar qo'shib o'qitiladi:
I. Boshlang'ich matematika o'qitish metodlarining turlari Didaktikaga doir qo'llanmalarda bilimlami bayon qilish va mustahkamlashning formalari sifatida quyidagi o'qitish metodlari qaraladi: kuzatish (bayon, suhbat, hikoya, mashq) o'quvchilar bilan darslik va boshqa kitoblar bilan ishlash, kuzatish, laboratoriya ishi, mustaqil ishlar.
Boshlang'ich sinflarda matematika o'qitish jarayonida o'qitish materialining mazmuni va o'quv sinfining katta-kichikligiga qarab bu metodlardan turli o'rinlarda foydalanish mumkin.

  1. Matemaiika o'qitishda kuzatish

O'quvchilar bilan matematik faktlarni kuzatish muhim ahami- yatga ega. Natural sonlaming xossalari, arifmetik amallaming xos- salari, geometrik figuralaming xossalarini va hokazolarni kuzatish o'quvchilaming fikrlash qobiliyatini o'stiradi. Arifmetik amallar va sonlaming ko'pgina xossalarini quyi sinflarda kuzatish bilan tu- shuntirilishi maqsadga muvofiqdir. Masalan, 1-sinf o'quvchilari qo'shishining o'rin almashtirish xossasini kuzatish orqali tez bilib oladi.
5+3= □, 3+5= □, 6+1 = □, 1+6 = □, 2+7= □, 7+2 = 0.
Shunday misollami 1-sinf o'quvchilari echgandan keyin bir qa- torning yechimlarini tenglashtirishni o'qituvchi tavsiya etadi.
5+3=8 va 3+5=8. Natijada quyidagi xulosani kellirib chiqaradi.
Xulosa (misollar nima bilan o'xshash).
Bir xilda qo'shish amali bajariladi.
5 va 3 bir xil qo'shiluvchilar.
8 va 8 bir xildagi natijalar.
farqi ( nima bilan farqlanadi)
qo'shilvchilaming qo‘shish tarlibi farq qiladi.
Shunga o'xshash boshqa misollami ham yechib o'quv-chilar quyidagi umumiy xulosaga keladilar: qo‘shiluvchilarning qo'shish tartibini o'zgartirgan bilan yig'indi o'zgarmaydi
Qaralgan bolda kuzatish metodini qo'llash, shuningdek, o'qituvchi tomonidan bilimlami bayon qilishda ham, hisoblashga doir masalalar yechishga doir bosqichlarda ham katta ahamiyatga egadir.


  1. Download 3,82 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish