M. DÁWletov, A. DÁWletov, Z. IsMAylova, A. DÁWletova

Japakeshler
qarsı turıp qozǵaldı,
Paraxat xalıqqa 
oyaz jar saldı.
Jeti úyge bir adam 
márdikar
aldı,
Xalıqtı tereń oylandırǵan márdikar.
(Xalıq qosıǵı)
sÓZ jAsALÍW BOyÍNshA ÓTILGENLErDI TÁKIrArLAW
Sorawlar
1. Sózler qalay jasaladı?
2. Qosımtalar qanday túrlerge bólinedi? Sóz jasawshı hám sóz 
túrlewshi qosımtalardıń ayırmashılıǵın aytıń.
3. Sózlerdiń jasalıw usılları qanday?
4. Qospa sózler qalay jasaladı?
10-shınıǵıw
. 
Tekstti oqıń. Qara hárip penen jazılǵan sózlerdiń 
qurılısına dıqqat awdarıń. Olardı túbir hám qosımtaǵa ajıratıp, 
qosımtanıń qaysı túri ekenin túsindiriń.
Jazdıń payızlı azanı
. Tań azannan
jumısshılar
qosıq aytıp 
atızǵa shıqtı. Ál hawada kózge ilinbey, shırıldap sayraǵan 
poshsha torǵaydıń jaǵımlı dawısı esitildi. Poshsha torǵaydıń 
qońırawday sıńǵırlaǵan saz dawısı 
tómendegi egislikke
quyash 
nurına aralasıp, jayılıp atırǵanday seziledi.
Usı 
máhálde
gúllan 
quslar
jámlenip, dúrlep 
aspanǵa 
kóterildi.
Poshsha 
quslardı
kórip, quwanıshtan baqırıp jiberdi.

---

10
11-shınıǵıw
.
Tekstti kóshirip jazıń. Sóz jasawshı qosımtalı 
sózlerdiń astın sızıp, sol sózdiń qaysı sóz shaqabı ekenin aytıń.
Ayǵabaǵar
Ayǵabaǵardıń watanı Arqa Amerika bolıp, ol Evropaǵa 
XVIII ásirde alıp kelindi. Ayǵabaǵar tiykarǵı may alınatuǵın 
eginlerdiń biri. Dáninde 50 — 52 procent may boladı, 
juǵımlılıǵı jaǵınan basqa ósimlik maylarınan joqarı turadı. 
Ayǵabaǵar mayınıń azıq-awqatlıq zat sıpatında bahalılıǵı 
sonda, onıń quramında adam densawlıǵı ushın júdá paydalı 
joqarı biologiyalıq áhmiyetke iye may kislotası bar. Házir-
gi ayǵabaǵardıń dúnya júzilik egislik maydanı 9,6 million 
gektardı quraydı.
Ayǵabaǵar mádeniy hám jabayı bolıp eki túrge bólinedi. Ol 
jaqtılıqtı jaqsı kóretuǵın ósimlik. Hawanıń bultlı kúnleri ósip 
rawajlanıwı toqtaydı. 
(«E.Q.»)