М. А.Ҳамроев она тилидан маърузалар



Download 1,58 Mb.
bet99/149
Sana23.02.2022
Hajmi1,58 Mb.
#143462
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   149
Bog'liq
2 5249198115935750579

2. Воситали тўлдирувчи кимга? нимага? кимда? нимада? кимдан? нимадан? ким билан? нима билан? ким ҳақида? каби сўроқларга жавоб бўлади ва қуйидагича ифодаланади:
1) от билан: Хатни қалам билан ёзди.
2) олмош билан: Равшан сен билан боради.
3) отлашган сўзлар билан:
а) отлашган сифат билан: Яхшига ёндаш, ёмондан қоч.
б) отлашган сон билан: Бешдан иккини айириш керак.
в) отлашган сифатдош билан: Айтганимга кўнишмади.
г) отлашган равиш билан: Камига узр сўраймиз.
д) отлашган тақлид сўз билан: Замбаракларнинг гумбур-гумбурига қулоқ солди.
е) отлашган ундов сўз билан: Унинг дод-войига қулоқ солмади.
ё) отлашган модал сўз билан: Борига шукур қилиш керак.
4) ибора билан: Оғзи бўшга ишониб бўлмайди.
5) сўз бирикмаси билан: Кеча келмаганларга хабар бериш керак.
Кўмакчилар ёрдамида шаклланган воситали тўлдирувчилар билан худди шу кўринишда шаклланган вазият ҳоллари саволларига қараб фарқланади: Пахта машина билан терилди (нима билан? - тўлд.). Пахта завқ билан терилди (қандай? - ҳол). Жўналиш, ўрин-пайт ва чиқиш келишигидаги сўзлар доимо тўлдирувчи бўлиб келавермайди, улар ҳол вазифасини ҳам бажаради, бунда ҳам улар саволга қараб фарқланади: У ёлғондан (ёлғондакамига, жўрттага) ҳайрон бўлди (қандай? - ҳол). У акасидан эшитди (кимдан? - тўлд.). У мактабга борди (қаерга? - ҳол). Менга гапирди (кимга? - тўлд.).


2-§. Аниқловчи ва унинг турлари.

Гапдаги бирор бўлакнинг белгисини ёки бир нарса-буюмнинг бошқасига қарашли эканлигини билдирган бўлак аниқловчи дейилади. Аниқловчи гап ичида ҳар доим отга ёки отлашган сўзга боғланади: Майда қор ёғяпти. Қовуннинг оғири, тарвузнинг енгили ширин бўлади.


Аниқловчи гап ичида эгага ҳам, кесимга ҳам, тўлдирувчига ҳам, ҳолга ҳам тобе бўла олади. Оппоқ машина кенг кўчада навбатдаги чорраҳани кесиб ўтмоқда эди. Тошкент жуда чиройли шаҳар.
Аниқловчи икки хил бўлади:



Download 1,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   149




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish