М. А.Ҳамроев она тилидан маърузалар



Download 1,58 Mb.
bet70/149
Sana23.02.2022
Hajmi1,58 Mb.
#143462
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   149
Bog'liq
2 5249198115935750579

4-§. Феълларнинг ясалиши

Феъллар икки усул билан ясалади: 1. Феъл ясовчи қўшим­чалар билан: ишла, кўкар. 2. Сўзларни боғлаб қўшиш билан: эълон қилди, бориб келди, сотиб олди, ҳимоя этди, жавоб берди.


1. Ясовчи қўшимчалар ёрдамида
(аффиксация ёки морфологик усул)

Бу усул билан феъл бўлмаган сўзлардангина феъл ясалади (демак, қўшимча ёрдамида феълдан феъл ясалмайди).


-ла қўшимчаси феълдан бошқа деярли барча сўз туркумларидан феъл ясайди: ишла, оқла, секинламоқ, шивирла, чуҳламоқ, сенламоқ, яримламоқ.
-лан,-лаш қўшимчалари от, сифат ва равишлардан феъл ясайди: фахрланди, аччиқланди, иккиланди, кўмаклашди, суҳбатлашди, яқинлашди.
-илла қўшимчаси тақлидий сўзлардан феъл ясайди: чирқилла; Таркибида у унлиси ёки в ундоши бўлган бир бўғинли сўзлардан феъл ясалганда, бу қўшимча –улла тарзида талаффуз қилинади ва шундай ёзилади: қултулламоқ, шовулламоқ.
-ира қўшимчаси қўшимчаси тақлидий сўзлардан феъл ясайди: ярқиради, ялтиради,
-а қўшимчаси от, сифат ва тақлидий сўзлардан феъл ясайди: туна, бўша, гулдура. Бу қўшимча ўйин, қийин, ўрин сўзларидан феъл ясаганда иккинчи бўғиндаги и товуши талаффузда тушиб қолади ва шундай ёзилади: ўйин+а=ўйна, қийин+а=қийна, ўрин+а=ўрнат.
- (а)й қўшимчаси от, сифат ва равишлардан феъл ясайди: қорай, кучай, кўпай. Бу қўшимча паст, суст сўзларидан феъл ясаганда охирги т товуши талаффузда тушиб қолади ва шундай ёзилади: паст + ай =пасай, суст+ ай = сусай.
-(а)р қўшимчаси айрим сифатлардан феъл ясайди: қисқар, кўкар.

Download 1,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   149




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish