19
2.5.-Расм. Ярим автоматлаштирилган ўзини-ўзи синхронлаш қурилмасини схемаси.
Синхронлаш жараёни SA калитни уланиши билан бошланади. Схемага SA.1-SA.3
контактлар орқали оператив ток берилади ва РЧ.1 релени кучланиш чулғами SA.4 контакт
билан электростанция шинасини TН1 кучланиш трансформаторига уланади (2.5- а, расм).
РЧ.2 чулғам (2.5-б, расм) SA.5 контакт билан генераторни TН2 кучланиш
трансформаторига t
=1-2 cек (РВ вақт релеси) вақтдан сўнг уланади. Чулғамга
генератордан катта бўлмаган қолдиқ кучланиш берилади (U
г.қ
= 0,2 В), чунки генератор
тармоқга қўзғатилмаган холда уланади. Реле чулғамидаги ток ҳосил қилган магнит оқими
фаза бўйича даврий равишда 0
£ d £ 2п
бурчакга сурилади, синхронлашаётган
кучланишлар частоталарини фарқига пропорционал тезликда. Бунда релени ҳаракатга
келувчи қисмлари тебранувчан ҳаракатга келади. Частота фарқи қанча кичик бўлса
тебраниш амплитудаси шунча катта бўлади. Рухсат этилган ўз-ўзини синхронлаш шарти
бўйича оралиқ релеси РО1 (2.5-в, расм) чулғами занжиридаги РЧ реле контактларини
қисқа вақт туташтиради. У ишга тушади ва РО1.1 контакт ушланиб туради, РО1.4 контакт
билан виключателни уланишига сигнал беради. Сўнгра виключателни ёрдамчи контакти
В.1 туташиб МСА ни улайди. Реле РО2 бир мартали уланишни таъминлайди.
Ўзини-ўзи синхронлаш жараёни тугагандан сўнг частота релесини РЧ.2 чулғами
TН2 кучланиш трансформаторидан узилади. РН, РО1.5 ва ASV, В.2 ажралувчи контактлар
ёрдамида (2.5-б, расм). РО1 реле ва бошқа релеларни дастлабки холатга қайтариш учун
SA калит «0» холатига ўтказилади.
Аниқ синхронлаш. Аниқ синхронлашда генератор тармоқга қўзғатилган
холатда
уланади. Аниқ синхронлаш қурилмаси I'
т
=0 бўлганда уланишни таъминлайди. Бунинг
учун қуйидагилар бажарилиши лозим:
· Уланаётган генератор ва тармоқ кучланиши тенг бўлиши U
г
=U
т
;
· Кучланишларни фазалари бўйича мос келиши (d = 0);
· Система ва уланаётган генераторни бурчак тезликлари тенг бўлиши (w
с
=w
г
).
АСТ-4, СА-1 ва УТС-3 аниқ синхронлаш қурилмалари мавжуд. УТС-3 қурилмаси
синхрон генераторни уланиш жараёнини автоматлаштирилган холда таъминлайдиган аниқ
синхронлаш қурилмадир (2.6-расм).
Синхронизаторни асосий элементлари:
· Кучланишни мослаштирувчи узели (КМУ);
· Частотани мослаштирувчи узели (ЧМУ);
20
· Илгарилатиш узели (ИУ);
· Улаш узели (УУ);
· Блакировкалаш узели (БУ).
ИУ-белгиланган илгарилаш вақти билан синхронлаштирилаётган генераторни
уланишига сигнални юзага келтиради. +урилма «
d» бурчакни ўлчайди.
КМУ-генераторни қўзғатиш тизимига таъсир этувчи сигнални юзага келтиради,
кучланишни тармоқ кучланишига мослаштириш мақсадида.
2.6-расм. Аниқ синхронлаш қурилмасининг функционал схемаси.
ЧМУ-турбиналар айланиш сонини ростловчи ростлагичга таъсир
этувчи сигнални
юзага келтиради, генератор кучланиши частотасини тармоқ частотасига мослаштиради.
УУ-
DU
max
,
Df
max
, U
d
d.max
, dU
d
/dt<(dU
d
/dt)
max
шартларни бажарилишини
назорат қилувчи қурилмадир.
БУ-
Df>Df
max
ва U
d
>U
dmax
да генераторни носинхрон уланишидан химоялайди.
Do'stlaringiz bilan baham: