M. A. Hamrayev d. A. Muhamedova d. X. Shodmonqulova

Tilshunoslik va matematik fanlar. Hozirgi paytda matematika fani aralashmagan fan bo`lmasa kerak. Oddiy arifmetik amallardan tortib, murakkab matematik formulalar ham barcha fanlardagi hisob-kitoblarda qo`llanadi. Tilshunoslikda ‖Bir bosh bo`lakli va ikki bosh bo`lakli gaplar‖ degan nomlarning mavjudligi oddiy arifmetik sonlarning qo`llanishiga misol bo`ladi. Endi quyidagi parchaga e`tibor qiling: ‖Vaholanki eng tor tovushni 0 raqami bilan, eng keng tovushni 1 raqami bilan belgilasak, tovushlarning bu jihatdan farqi quyidagicha bo`ladi: i – u – o – e – â – a
0 – 0,2 – 0,3 – 0,8 – 0,9 - 1‖³
Bu parchada ishlatilgan ifodalar nisbatan murakkabroq formulalarga misol bo`la oladi.
Tilshunoslik va texnik fanlar. Tilshunoslik va texnik fanlardan hisoblangan kibernetikaning o`zaro bog`liqligi shundaki, kibernetikaning mahsuli bo`lmish EHM ham insonga o`xshab axborot qabul qilib, uni uzatish vazifasini bajaradi. EHM yaratilishi uchun inson organizmi asos bo`lib xizmat qilgan. EHMning paydo bo`lishi avtomatik tarjimaning yuzaga kelishiga sababchi bo`ldi.


¹ A.Nurmonov,B.Yo`ldoshev. Tilshunoslik va tabiiy fanlar. «Sharq” NMAK bosh tahririyati.-T.: 2001, 11-bet.
<sup>2</sup> A.Hojiyev. “Tilshunoslik terminlarining izohli lug`ati”. O`zbekiston Milliy ensiklopediyasi davlat ilmiy nashriyoti. – T.: 2002, 107-bet.
<sup>3</sup> Sh.Rahmatullayev. Hozirgi adabiy o`zbek tili. “Universitet” nashriyoti. –T.: 2006, 14-bet.
Tilshunoslik fanining turlari. Tilshunoslik ikkita xususiyatiga ko`ra turlarga bo`linadi:

1. O`rganish obyektining hajmiga ko`ra:

1. 
   xususiy tilshunoslik alohida olingan tilning tovush tizimi, lug`at boyligi va grammatik qurilishini o`rganadi, shu sababli bunday tilshunoslik “o`zbek tilshunosligi”, “rus tilshunosligi” kabi nomlar bilan ataladi.
   
2. 
   umumiy tilshunoslik yer yuzida mavjud bo`lgan barcha tillarning umumiy xususiyatlarini, kelib chiqishini, dunyo tillarning tasiflanishini o`rganadi. U o`z tadqiqotlarida xususiy tilshunoslik yutuqlaridan unumli foydalanadi.
   

2.