M. A. Azizov umumiy gigiyena va ekologiya tibbiyot kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma To‘rtinchi nashri

§. MAKTABLAR VA YOZGI BOLALAR OROMGOHLARIDA BOLALARGA GIGIYENIK TARBIYA BERISH HAMDA GIGIYENA ASOSLARINI O‘RGATISH

O‘quvchilarga gigiyenik tarbiya berish va ularga gigiyena asoslarini o‘rgatish bizning mamlakatimizda davlat xarakteriga ega. Maktab va o‘quv yurtlarining o‘quvchilari «yosh shifokor» to‘garaklari, klublar, salomatlik universitetlarida (yuqori sinf o‘quvchilari uchun) gigiyena bilimlarini egallaydilar va baxtsiz hodisalar sodir bo‘lganda birinchi yordam berishni o‘rganadilar.
Bolalarda gigiyena ko‘nikmalarini tarbiyalash bilan pedagog- lar, bolalar va o‘smirlar muassasalariga xizmat ko‘rsatadigan tibbiyot xodimlari shug‘ullanadilar. Tibbiyot xodimlari tarbiya- chilar va o‘qituvchilar gigiyenaning turli masalalariga oid metodik va ilmiy-ommabop adabiyotlar bilan ta’minlanishlari zarur. Bu ishda Salomatlik markazi va DSENM yordam beradi.
Maktabda gigiyenik tarbiya berish va o‘qitish maktab dastu- riga kiritilgan gigiyena asoslari darslarida izchil va muntazam dars o‘tishni, shuningdek o‘quvchilarni gigiyenik tarbiyalash bo‘yicha sinfdan va maktabdan tashqari ishlar olib borishni o‘z ichiga oladi.
Gigiyenik tayyorgarlik dasturi bilim berishni asta-sekin chu- qurlashtirib va kengaytirib borishni ko‘zda tutadi.
Boshlang‘ich (1—3) sinflarda maktabgacha yoshda olingan bilim mustahkamlanadi. Bolalarga sog‘liqni va yuqori mehnat qobiliyatini saqlash uchun ertalabki badantarbiya va chiniq- tiruvchi muolajalarning ahamiyati tushuntiriladi. Qaddi-qomatni to‘g‘ri tutishga o‘rganish masalalari, kundalik rejimga faol dam olishni, ochiq havoda sport o‘yinlari va serharakat o‘yinlar




o‘ynashni kiritishning ahamiyatiga katta e’tibor beriladi. Bolalar ko‘cha harakati qoidalarini o‘rganishadi. O‘quvchilarni shaxsiy gigiyena qoidalari bilan tanishtiriladi va qo‘lni qanday yuvish, tishni qanday tozalash, uyda ish joyini qanday tashkil etish va boshqalar ko‘rsatiladi. Tushintirishda iloji boricha ko‘rgazmali qurollar ko‘rsatib boriladi. Bu ma’lumotlarni o‘qituvchilar fizkultura muallimlari, shuningdek maktabning sanitariya faniga kirgan yuqori sinf o‘quvchilari beradilar.

3.