M a ‘ ruza №2 kartoshka, sabzavot, mevalar kimyoviy tarkibining umumiy ta’rifi reja: Konservalar tayyorlanadigan meva-sabzvaotlarning kimyoviy tarkibi

Vaksinin, apiin, glyukoqahrabo kislotasi. Vaksinin brusnika va klyukvada bo‘ladi, apiin – petrushkada, glyukoqahrabo kislotasi - pishmagan olma, olxo‘ri, olcha, qora qorag‘at bo‘ladi.

Ranglovchi moddalar. Meva va sabzavot turli pigmentlarga ega.

Xlorofillar. Bu pigmentlar pishib etilmagan meva va sabzavot hamda barglarga yashil rang beradi. O‘simliklarda xlorofill miqdori quruq modda miqdorining qariyb 1%-ni tashkil etadi. Unga odatda boshqa rang beruvchi modda - karotinoidlar yo‘ldosh bo‘ladi.

Xlorofill a (C₅₅H₇₂O₅N₄Mg) va xlorofill b (C₅₅H₇₀O₆N₄Mg) farqlanadi. O‘simliklarning yashil qismida ushbu pigmentlar aralashmasi mavjud (75% xlorofill ava 25% xlorofill b).

Xlorofillar suvda erimaydi, ammo yog‘da eriydi. Xlorofill molekulasi asosiga pirrolning 4-ta bir-biriga tutashgan qoldig‘i kiradi. U magniy atomi bilan birikkan porfirin yadrosini hosil qiladi. Xlorofill ikki asosli kislota va ikki spirt (metil va yuqori molekulali nochegaraviy fitol)ning – murakkab efiri.

Kislota ishtirokida isitishda xlorofill magniysi vodorod bilan almashadi. Natijada to‘q rangli moddalar – feofitinlar hosil bo‘ladi.