M a ' r u z a №10 mеtallarni bolg'alash, shtamplash va usullari

 
Oddiy shtamplash usullari. 
E l a s t i k m a t ye r i a l l a r yo r d a m i d a sh t a p m l a sh. Bunda puanson yoki 
matrisaning biri metalldan, ikkinchisi esa elastik materialdan tayyorlanadi. Bu usuldan qalinligi 2 
mm gacha bo'lgan plastik materiallardan kichik va o'rtacha o'lchamdagi detallarni kam 
seriyalab olishda foydalaniladi. 
Ilg'or shtamplash usullari haqida ma'lumot. 
P o r t l a t i b sh t a m p l a sh. Bu usulda portlovchi moddalar sifatida porox, trotil, 
bizantlar ishlatiladi. Shtamplashni boshlashdan avval suv bilan to'ldirilgan basseyndagi 
zagotovka tagidagi matrisa 6 o'yig'idagi havo nasos vositasida trubka 5 orqali so'riladi (9.3-
rasm). Keyin osilgan detonatorli zaryad portlatiladi. Hosil bo'lgan kuchli energiya suvda katta 
bosimli to'lqin hosil qilib, u zagotovkani matrisa tomon siqib shtamplaydi. Bu usul qimmatbaho 
uskunalar talab etmaydigan nihoyatda yuqori unumli usuldir. 
9.3-rasm. Ilg'or shtamplash usullai: 
a-portlatib shtamplash: 1-detonator zaryad, 2-suv, 3-elektrod, 4-kontakt qurilma, 5-trubka, 6-
matrisa, b-elektrogidravlik shtamplash: 1-matrisa, 2-korpus, 3-elektrod, 4-kontakt qurilma, 5-
to'ldirgich, v-suyuqlik bilan shtamplash: 1-plunjer, 2-qisqich, 3-suyuqlik, 4-rezina g'ilof, 5-
zagotovka, 6-matrisa, 7-detal. 

---

E l ye k t r o g i d r a v l i k sh t a m p l a sh. Bu usul yuqorida ko'rilgan portlatib shtamplash 
usuliga o'xshash bo'lib, shtamplashda hosil qilingan elektr zaryad suv to'lqiniga o'tib 
zagotovkani matrisaga shtamplaydi. 
Zagotovka matrisa 1 ga qo'yilib, chekkasi korpus 2 bilan siqiladi (9.3-rasm,b). Keyin matrisa 
bo'shlig'idagi havo surilib korpus suv bilan to'ldiriladi. So'ngra elektrod 3 orqali elektr impulsi 
hosil qilinadi. Suvda zarblovchi to'lqin hosil bo'lib, u zagotovkani shtamplaydi. Suyuqlik 
shtamplash 9.3-rasm, v da ko'rsatilgan.