Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

 
Божхона тарифи
– мамлакатга киритилаётган импорт 
моллар ва баъзи ҳолларда экспортга чиқарилаётган моллардан 
ушланиши 
лозим 
бўлган 
бож 
тўловларининг 
системалаштирилган 
рўйхати 
(номи). 
Б.Т. 
мол 
классификаторлари асосида ташкил топади. Молларни 
гуруҳларга, гуруҳлар ичида кичик гуруҳларга (маълум бир хил 
белгилари бўйича белгиланиши мол классификацияси 
дейилади. Ҳозирги вақтда халқаро савдо алоқаларида энг кўп 
қўлланиладиган мол классификаторларида улар кенг кўламда 
системалаштирилган ва кадрлаштирилгандир. 
Божхона тўлови
- божхона чегараси (давлат чегараси)дан 
олиб ўти-ладиган юклар-импорт товарлар, мол-мулк, 
қимматбаҳо буюмлар, багаж, почта жўнатмалари ва шу 
кабиларга 
солинадиган 
солиқлар 
микдори. 
Божхона 
тарифлари товар классификаторлари асосида ташкил топади. 
Товарларни гуруҳларга, гуруҳлар ичида кичик гуруҳларга ( 

---

- 53 - 
маълум бир хил белгилари бўйича) бўлиниши товар 
классификацияси дейилади. Ҳозирги вақтда халқаро савдо 
алоқаларида 
энг 
кўп 
қўлланиладиган 
товар 
классификаторларида улар кенг кўламда системалаштирилган 
ва кодлашти-рилгандир. Одатда, божхона тарифлари солиқлар 
бўйича бир неча устунлардан иборат булади. 
Энг юқори бож 
тўлови 
- ўзаро савдо шартномалари ва келишувлари бўлмаган 
мамлакатлар товарларига қўйиладиган бож пули. 
Энг паст 
бож тўлови 
- ўзаро савдо шартномалари ва келишувлари 
асосида узоқ йиллардан буён савдо-сотиқ қилиб келаётган 
мамлакатлар 
товарларига 
қўйиладиган 
бож 
пули. 
Преференциал, имтиёзли бож тўлови 
- ривожланаётган 
мамлакатлардан келтирилган импорт товарларга қўйиладиган 
бож тўлови(пули). Божхона тарифларида қайд қилинадиган 
бож тўловлари қуйидаги уч хил кўринишда бўлади: 1. Адвалер 
бож тўлови - товарнинг баҳосига нисбатан фоизда (%) 
белгиланадиган ва ун-дириб олинадиган бож пули. 2. 
Специфик (ўзига хос) бож тўлови —товарнинг оғирлиги, 
ҳажми ёки донасидан маълум бир сумма кўринишида 
ундириладиган бож пули. 3. Аралаш бож тўлови - товарлардан 
бир вақтнинг ўзида ҳам адвалер бож тўлови, ҳам специфик 
бож тўлови кўринишида ундириладнган бож пули.