Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

Бозор конституцияси 
– бозорда битимларни амалга 
ошириш ва унда мувозанатга эришиш имконини берувчи 
хатти-ҳаракатларнинг 
ўзаро 
шартланган 
нормалари 
йиғиндисини ташкил этади 
Бозор конъюнктураси
– муайян вақт мобайнида товарлар 
бозорининг ҳолатини тавсифловчи вақтинчалик иқтисодий 
вазият бўлиб, қуйидаги белгилар орқали аниқланади: ички ва 
ташқи савдодаги ўзгаришлар; ишлаб чиқариш ва қурилиш 
динамикаси; товар захиралари ҳаракати; нархлар динамикаси 
ва бошқалар.
 
Бозор механизми
– бозор иқтисодиётининг амал 
қилишини тартибга солишда ва иқтисодий жараёнларни 
уйғунлаштиришда қўлланиладиган дастак ва воситалар яъни 
муруватлар тўпламидир. 
Бозор 
механизмининг 
афзалликлари.
Бозор 
иқтисодиётининг учта устун жиҳатини кўрсатиб ўтиш 
мақсадга 
мувофиқ 
ҳисобланади.
1. 
Ресурсларни 
тақсимлашнинг самарадорлиги.
Бозор тизими ресурсларни 
самарали тақсимлашга ёрдам беради. Бунинг мазмуни шуки, 
рақобатли бозор тизими ресурсларни жамиятга энг зарур 
бўлган товарлар ва хизматлар ишлаб чиқаришга йўналтиради. 
2. Иқтисодий фаолият ва танлов эркинлиги
.
Бозор 
иқтисодиёти тизимининг муҳим афзалликларидан бири 
шундаки, у шахсий эркинлик ролига устуворлик беради. Бозор 
иқтисодиёти тадбиркорлик ва танлаш эркинлигини намойиш 
қилиб, айнан шу туфайли у муваффақиятга эришади. 
3. 
Иқтисодий 
субъектлар 
тинимсиз 
ҳаракат 
ва 
изланишларининг таъминланиши.
Бозор иқтисодиётининг яна 
бир афзаллиги шундаки, унда ҳар бир шахс, корхона, фирма ва 
корпорациялар тинимсиз ҳаракатда ва изланишда бўлишади. 

---

- 57 - 
Чунки хўжасизлик, сусткашлик, беғамлик ҳар қандай хўжалик 
тизимини хонавайрон қилишга олиб келади. Бозор 
иқтисодиётнинг 
юқорида 
кўриб 
чиқилган 
асосий 
афзалликлари билан бир қаторда бошқа кўплаб 
ижобий 
жиҳатларини
ҳам санаб ўтиш мумкин. Жумладан: а) унинг 
ишлаб чиқаришнинг ўзгарувчан шароитларига мослашуви ва 
кўникишининг юқори даражаси; б) фан ва техника 
ютуқларидан фойдаланиш, уларни ишлаб чиқаришга жорий 
этишнинг жадал суръати; в) турли-туман эҳтиёжларни 
қондириш, маҳсулот сифатини ошириш қобилияти; г) бузилган 
мувозанатни нисбатан тезлик билан қайта тиклаш;д)чекланган 
ахборот — турли ресурсларнинг чекланганлиги шароитида 
бозор иқтисодиётининг муваффақиятли амал қила олиш 
имконияти.