Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

 

---

- 191 - 
Катта еттилик (“саккизлик”) (Е-7, Е-8) – 
1974 йилда 
Франция Президенти Жискар д.Эстен ташаббуси билан 
иқтисодий жиҳатдан ўта ривожланган етти мамлакат, яъни 
Буюк Британия, Германия(ГФР), Италия, Канада, АҚШ, 
Франция ва Япония “еттилик” гуруҳини тузган. Мазкур гуруҳ 
энг ривожланган давлатлар раҳбарларининг даврий норасмий 
учрашувларида ушбу мамлакатлар ўртасидаги умумий 
муаммоларни муҳокама қилиш, улар бўйича фикр алмашиш ва 
қарор қабул қилиш учун ташкил этилган.Кейинги йилларда 
ушбу гуруҳ йиғилишларида Россия Федерацияси ҳам иштирок 
этиб, “саккизликни” ташкил этмоқда. 
Квота (лот. - қисм, ҳисса)
– 1) картель келишувига 
мувофиқ томонлардан ҳар бирининг ишлаб чиқариш ва савдо-
сотиқдаги улушиншг белгилаб қўйилиши; 2) маълум бир 
солиқ турлари бўйича олинаётган солиқ ёки бадаллик 
тўловининг ҳажми; 3) импорт квотаси - шахсий мақсадлар 
туфайли импорт товарлари киритиш ҳажмини маълум 
миқдорда чеклаш. Бу чеклаш товарнинг умумий қийматига 
ёки табиий бирлигига нисбатан ҳам қўлланилиши мумкин; 4) 
экспорт ёки импортнинг миллий иқтисодиёт ва унинг алоҳида 
тармоқлар ва турли хилдаги маҳсулотлар ишлаб чиқаришдаги 
аҳамиятини тавсифловчи миқдорий кўрсаткич. Квота ўрнатиш 
шартини бузган мамлакат ёки корхона иқтисодий жиҳатдан 
жазоланади. Квота ўрнатиш жахон бозоридаги нархни маълум 
мақсад йўлида ўзгартириб туради. Чунки квота товар 
таклифини чегаралайди. 
 Квоталаш
— давлат томонидан экспорт ва импортнинг 
қиймат ва жисмоний ҳажмини тўғридан - тўғри чеклаш 
сиёсати . Экспорт ва импортни квоталаш давлат ва давлатлар 
гуруҳи томонидан алоҳида товарлар ва хиз-матлар учун 
маълум бир муддатга белгиланган импорт ва экспорт хажмини 
миқдор ва қиймат жиҳатдан чеклаш ҳисобланади. Э. ва и. 
квоталашни талаб қилган пайтларда қўлланади. Э. ва и. 
Квоталаш мамлакат ичидаги бозорларда талаб ва таклифни 
тартибга солиш мақсадида ишлатилади. Бу тадбир бирон бир 

---

- 192 - 
мамлакатнинг ўз савдо шерикларнга нисбатан жавоб акцияси 
сифатида (муносабатлар бузилган вақтда) ҳам қўлланилиши 
мумкин.