Loyihaning ayrim bosqichlarini bajarish bo’yicha tavsiyalar

E= 2,1*104, cho’yan uchun E=1,3*104 , bronza uchun E=1,1*104 va alyuminiy qotishmalari uchun E=0.7x10⁴ kG/mm²)
^С₁ va ^С₂ ^-diametrlar nisbatiga bog’liq bo’lgan koeffistientlar Birlashuvchi bo’lak jipslashuv diametri d, qamrovchi bo’lak teshigining diametri d_o’, va qamrovchi bo’lakning tashqi diametri D o’lchamlari 1-jadvalga asosan olinadi.
6.3-jadval

do' yoki d d D	C1	C2	do' yoki d d D	C1	C2
0,0	0,70	-	0,5	1,37	1,97
0,1	0,72	1,32	0,6	1,83	2,43
0,2	0,78	1,38	0,7	2,62	3,22
0,3	0,89	1,49	0,8	4,25	4,85
0,4	1,08	1,68	0,9	9,23	9,83

Presslab kiritishda ishqalanish koeffistienti birikuvchi materiallar turiga va yuzalarning ishlov berilish tozaligiga bog’liq. Ko’p tarqalgan kafolatli tig’izlangan birikmalar uchun ishqalanish koeffistientining qiymati quyidagicha:

Po’lat - cho’yan 0,06 – 0,14 Po’lat - latun 0,05 – 0,10 po’lat – po’lat 0,06 – 0,22 po’lat – alyuminiy qotishmalari 0,02 – 0,08

Koeffistientning kichik qiymatlari birikmalar moy yordamida jipslashtirilganda qo’llaniladi.

Birikma talabdagidek birikishi uchun zarur bo’lgan hisobiy tig’izlik qiymati quyidagicha topiladi:
Q æC1 C2 ö÷÷×103,

1. 
   s = p×l × f ×ççè E1 + E2 ø
   

2× Mbur æC1 C2 ö 3

2. 
   s = d _×l _× f ×çç_è E₁ + E₂ ÷_ø÷×10 ^, _p× bu yerda , s^- hisobiy tig’izlik, mk hisobida;
   

^d va l -birikmaning chiziqli o’lchamlari, mm hisobida;
M_bur - presslangan birikmaga yuklanishi mumkin bo’lgan burovchi moment miqdori.
M_bur = 0.5×p×d² ×l ×r× f
Presslangan birikmalarning ajratish kuchini hisoblashda presslab kiritish kuchiga nisbatan 20 -25% kuch talab etiladi. Bu holat ekspluatatsiya davomida birikmalarning yopishib yanada siqilib qolishi bilan bog’liq.
Birikmalarni ajratish-yig’ish uchun turli yechgichlar, presslar va bo’laklarni presslab kiritish va chiqarish turli moslamalaridan foydalaniladi.
Presllar yuritmasiga ko’ra qo’l kuchi yordamida, pnevmatik gidravlik bo’ladilar. Maqsadiga ko’ra presslar universal va maxsus bo’ladilar.
Qo’l presslari 1500 kG gacha, pnevmatik presslar 5000 kG gacha, gidravlik presslar 40 000 kG gacha kuch hosil qiladilar.
1-misol. Shesternyani valga presslab o’tqazilishini hisoblang. Biriktirilayotgan bo’laklarning materiali: valniki po’lat 45; shesternyaniki po’lat 35, o’tqaziladigan sirtning nominal diametri d = 60 mm; shesternya gupchagining uzunligi L= 50mm; shesternyaning boshlang’ich diametri ^{Dш =110}mm; tish tubi aylanasining diametri ^{Dш = 97,5}mm. Chegara burovchi moment
M бур =5000kGsm.
Ishqalanish koeffistienti ^{f = 0,08} bo’lganda,burovchi momentni uzatish uchun o’tqazish sirtlaridagi zarur solishtirma bosim quyidagicha bo’lishi kerak:
Má0.5×p×d² × L×r× f_pres
r== 220k
3 .
Tutash sirtlarda _r= 2.2kG/mm² solishtirma bosimni ta’minlash uchun zarur bo’lgan tig’izlikni aniqlaymiz:

æC1 C2 ö÷÷×103,
s = r×d ×çç E1 + E2 ø
è
d¹ )²
1+ ( ^d

С₁ = 1- (d₁ )₂ -m₁ =1- 0,3 = 0,7 d
bu yerda, ^d₁ ^{= 0,} chunki val yaxlit, po’lat uchun Puasson koeffistienti m₁ =m₂ = 0,³
d ^{2 60 2}
1+ ( ) 1+ ( )
d^{2 97,5} 0,3 = 2,28

C₂ = 1- ( d )2 +m₂ = 1_- ( 60 )2 +
d₂ 97,5

Val va shesternya materialining (po’lat) elasiklik moduli

E₁ = E₂ = 2.1×10⁴,
Tig’izlikning kattaligi
s = 2,2×60 ×()×10³ = 19мк
Notekisliklarni hisobga olganda (“tekislovchi”) hisob tig’izlik quyidagicha bo’ladi:
st =s+1.2(k1 × Ho'q1 + k2 × Ho'q2 )
bu yerda, H_o’q1,H_o’q2 - tutashtirilayotgan yuzalardagi notekisliklarning o’rtacha kvadrati balandliklari (yuzaning tozaligiga qarab jadvaldan olinadi)
^k₁ ^{, k}₂ ^- yuza tozaligiga bog’liq bo’lgan koeffistientlar
(jadvaldan olinadi)
s_t =19 +1.2(3.3+ 3.3)= 40,
O’tqazishlar jadvalidan topilgan tig’izlikni o’tkazish ta’minlanadi.
Teshikning chetga chiqishi 0+30 mk
Valning chetga chiqishi +75+105 mk
Eng kichik tig’izlik smin = 30 - 75 =-45mk
Eng katta tig’izlik smax = 0 -105 =-105 mk
2-misol. Nominal ichki diameri d=40 mm, kengligi l=32 mm, tutash sirtlaridagi solishtirma bosimi ρ = 120*10³ MPa, ishqalanish koeffistienti f_pres=0.2 bo’lgan podshipnikni sug’urib olish uchun hisobiy kuchning qiymati nechaga teng bo’ladi ?