Loyihalarni moliyalashtirish

 

1.3.  Investitsiya  loyihalari  moliyalashtirish  manbalari  qiymatini 

baholash 

 

Korxona uchun investitsion qarorlar qabul qilish murakkab vazifalardandir. 

Bunda  asosiy  mezon  korxona  qiymatlarini  oshirish  mezonlariga  qaratiladi. 

Uning  omillari  bo’lib  korxona  daromadlari  o’sishi,  moliyaviy  risk  yoki  ishlab 

chiqarish  harajatlarining  kamayishi,  korxona  ishlari  samaradorligi  darajasini 

oshirish hisoblanadi. 

Real investitsiya loyihalari bo’yicha bunday natijalarga erishish uchun, har 

qanday  loyihaning  samaradorligini  baholash  zarur  bo’ladi.  Shunday  qilib 

ivestitsiya  loyihalarining  samaradorligini  aniqlash  muhim  ilmiy  va  amaliy 

ahamiyatga  ega.  Chunki  loyihaning  samaradorligini  baholash  darajasidan 

qo’yilgan  kapitalning  qaytib  kelish  muddati,  korxonaning  rivojlanish  sur’ati 

hamda boshqa ijtimoiy- iqtisodiy muommalarni hal qilish imkonini beradi. 

Chet  el  mamlakatlarining  tajribasini,  shu  bilan  birga  YUNIDO

6

  (United 

Nations Industrial Development Organization) tavsiyalarini hisobga olgan holda 

                                                           

6

YUNIDO - Birlashgan Millatlar Tashkilotining tashkiliy bo’linmasi bo’lib, uning asosiy vazifasi BMTga a’zo 

mamlakatlar sanoati rivojlanishiga yordam berishdir. 

---

20 

investitsiya  loyihalarining  samaradorligini  baholash  ikki  mezon  asosida,  ya’ni 

moliyaviy va iqtisodiy baholash orqali amalga oshiriladi. 

Investitsiya  loyihasi  samaradorligini  baholashning  bu  ikkala  mezoni  ham 

bir-birini to’ldirib turadi.  

Boshqacha  aytganda,  moliyaviy  baholash  vazifasi,  loyihani  belgilangan 

muddatlarda  amalga  oshirish  uchun,  uning  jami  moliyaviy  majburiyatlarini 

bajarishga korxonaning etarli moliyaviy resurslari bo’lishini belgilashdir. 

Iqtisodiy  baholash  esa,  investitsiya  loyihasining  potentsial  qobiliyati,  shu 

loyihaga qo’yilgan mablag’larning qiymatini saqlab qolishda va ularning o’sishi 

sur’atini etarli darajasini yaratib berishda foydalaniladi.