Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

2-§.  Siyosiy  partiyalar  va  Ekoharakatning  saylovlarda  ishtirok  etish 
asoslari va usullari. 
Siyosiy  partiyalar  ham  Ekoharakat  ham  saylov  ishtirokchilari  “sub’ektlari” 
hisoblanadi.  
Ularning saylovlarda ishtirok etish asoslari, usullari turlicha.  
Siyosiy  partiyalarning  saylovlarida  ishtirok  etishi  uchun  asosan  ikki  asos 
mavjud. 
Birinchisi  –  huquqiy  asos;  ikkinchisi  –  saylovchilarning  roziligi,  qullab 
quvatlashi.  Huquqiy  asos  siyosiy  partiyalarning  saylov  ishtirokchisi  sifatida  tegishli 
hujjatlarda  belgilab  qo’yilishi,  ya’ni  bu  ishtirokni  qonuniy  jihatdan  mustahkamlab 
qo’yilganidir.  Bunday  normalarni  O’zbekiston  Konstitusiyasida  va  boshqa 
qonunlarda, qonuniy hujjatlarda ko’rish mumkin. 
O’zbekiston Konstitusiyasining 60-moddasida, ”Siyosiy partiyalar turli tabaqa 
va  guruhlarning  siyosiy  irodasini  ifodalaydilar  va  o’zlarining  demokratik  yo’l  bilan 
saylab  quyilgan  vakillari  orqali  davlat  hokimiyatini  tuzishda  ishtirok  etadilar”  deb 
mustahkamlangan.  Bu  norma  siyosiy  partiyalarning  maqsad  va  vazifasini 
konstitusiyaviy  asosda  mustahkamlaydi  va  shu  bilan  bir  qatorda  siyosiy 
partiyalarning  saylovlarda  ishtirok  etishi  hamda  davlat  hokimiyatida  qatnashishiga 
asos soladi. 
Siyosiy  partiyalarning  saylovlarda  ishtirokining  boshqa  huquqiy  asoslari 
boshqa  qonun  va  hujjatlarda  aniqroq  va  kengroq  belgilangan.  O’zbekiston 
Respublikasining 
saylov 
to’g’risidagi  qonunlarining  umumiy  qoyidalarida 
saylovlarning ko’ppartiyaviylik asosida o’tishi belgilab quyilgan. 
Siyosiy  partiyalarning  saylovda  ishtirok  etishining  huquqiy  asoslaridan  yana 
biri ularning tegishli muddatda, tegishli tartibda ro’yxatdan o’tgan bo’lishidir. Siyosiy 
partiyalar  nomzod  ko’rsatish  huquqiga,  agar  ular  saylovdan  kamida  to’rt  oy  oldin 
(deputatlar saylovida) Adliya vazirligidan ro’yхatdan o’tgan bo’lsa, ega bo’ladi
1
. Bu 
talab  siyosiy  partiyalarga  faqat  bir  marta,  u  ham  bo’lsa,  yangi  tashkil  etilgan