Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

Qonuniylik  prinsipi.  Umuman  qonuniylik  prinsipi  davlat  faoliyatidagi  asosiy 
prinsipdir.  O’zbekiston  Respublikasi  Konstitusiyasining  14-moddasida  “Davlat  o’z 
faoliyatini  inson  va  jamiyat  farovonligini  ko’zlab,  ijtimoiy  adolat  va  qonuniylik 
prinsiplari  asosida  amalga  oshiradi”-  deb  belgilangan.  Markaziy  saylov  komissiyasi 
avvalo alohida vazifani bajaruvchi davlat organi. Shunday ekan Konstitusiyaning bu 
qoidasi unga ham to’la taalluqlidir. Konstitusiyaning 15-moddasida esa “O’zbekiston 
Respublikasida  Konstitusiya  va  qonunlarning  ustunligi  so’zsiz  tan  olinadi.  Davlat, 
uning organlari, mansabdor shaxslar, jamoat birlashmalari, fuqarolar Konstitusiya va 
qonunlarga  muvofiq  ish  ko’radilar”  degan  qoida  mustahkamlangan.  Shu  qoidaga 
asosan Markaziy saylov komissiyasi Konstitusiya va qonunlarni so’zsiz tan oladi va 
ularga muvofiq ish ko’radi.  
Konstitusiyaga  rioya  etilishidan  tashqari,  Markaziy  saylov  komissiyasining 
faoliyati  tegishli  Konstitusiyaviy  normalar  asosidagina  tashkil  qilinishi  va  faoliyat 
ko’rsatishi qonuniylik prinsipining namoyon bo’lishidir. 
Konstitusiyadan  tashqari  yana  bir  necha  qonunlarda  va  normativ  hujjatlarda, 
jumladan:  “Markaziy  saylov  komissiyasi  to’g’risida”,  “O’zbekiston  Respublikasi 
Prezidenti  saylovi  to’g’risida”,  “O’zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisiga  saylov 
to’g’risida”,  “Xalq  deputatlari  viloyat,  tuman  va  shahar  Kengashlariga  saylov 

---

118 
 
to’g’risida”,  “Xalq  deputatlari  mahalliy  Kengash  deputatini,  O’zbekiston 
Respublikasi  Oliy  Majlisining  Qonunchilik  palatasi  deputatini  va  Senati  a’zosini 
chaqirib olish to’g’risida”gi qonunlarda va bir necha reglament, nizomlarda Markaziy 
saylov komissiyasining faoliyati tartibga solingan bo’lib, u shu hujjatlarga to’la amal 
qilishi shart, bu qonuniylik prinsipini ifodalaydi.  
Markaziy  saylov  komissiyasini  tashkil  etish,  uning  ish  yuritishi  Raisining 
vakolatlari,  majlislarining  kvorumi,  qaror  qabul  qilish  tartibi,  qarorlarining  saylov 
komissiyalari,  davlat  organlari,  siyosiy  partiyalar  va  boshqa  nodavlat  notijorat 
tashkilotlari,  korxona,  tashkilot  va  muassasalar  uchun  majburiyligi  Markaziy  saylov 
komissiyasi  faoliyatidagi  qonuniylik  prinsipini  ruyobga  chiqishi,  hayotda,  tajribada 
o’z o’rnini topishidir.  
Markaziy  saylov  komissiyasi  nafaqat  o’zi  qonuniylik  prinsipi  asosida  faoliyat 
yuritadi, shuningdek, butun mamlakat hududida saylovlarni qonuniy o’tishini nazorat 
qilib, qonuniylik prinsipini ta’minlashda ishtirok etadi.