Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

Turmalarda 
jazoni 
o’tayotgan 
mahkumlar 
sharoitini 
yengillashtirish  asoslari  va  tartibi.  Mahkumni  yengillashtirilgan  sharoitga 
o’tkazishga, jazoning kamida olti oyi o’talganidan keyingina yo’l qo’yilishi 
mumkin.  Yengillashtirilgan  sharoitga  o’tkazilgan  mahkum  ichki  tartib 
qoidani ashaddiy buzuvchi deb topilganida uni umumiy yoki og’irlashtirilgan 
sharoitga o’tkazilishlari ham mumkin.  
Shuningdek,  mahkumlar  faqat  o’zlari  saqlanayotgan  kameradagina 
erkin  harakatlanishi  va  yonidagi  boshqa  mahkum  bilan  muloqot  qilishi 
mumkin.  Agar  mahkumni  alohida  saqlash  zarurati  tuzilsa  yoki  xavfsizlik 
holatlari  vujudga  kelsa  bir  kishilik  kameralarga  ham  kiritib  qo’yilishi 
mumkin. Mahkumlarni bir kishilik kameraga kiritib qo’yish og’irlashtirilgan 
sharoitni  anglatmaydi,  faqat  uning  xavfsizligini  ta’minlash  chorasi 
hisoblanadi. 
Mahkumning  xulqi,  ichki  tartib  qoidalariga  rioya  qilishi,  mehnatdagi 
yutuqlarini inobatga olib, unga nisbatan JIKning 102-moddasida belgilangan 
rag’batlantirishlarni  qo’llash  mumkin.  Turma  joylarida  saqlanayotgan 
mahkumlarning kundalik ochiq havoga sayr qilish uchun olib chiqilishi ham 
alohida ahamiyatga ega va bu ham qonun bilan tartibga solinadi. Jumladan, 
mahkumlar  bir  sutkada  bir  soatga  ochiq  havoga  chiqariladilar, 
yengillashtirilgan sharoitga o’tkazilgan mahkumlarga rag’batlantirish tarzida 
har kunlik sayr bir soatga uzaytirilishi mumkin. Yengillashtirilgan sharoitga 
o’tkazish mahkumni ijobiy tarbiyalashning asosi bo’lib hisoblanadi va yana 
uning  xulq  atvorining  yaxshilanishi  natijasida  uning  xulq-atvorini 
rag’batlantirish hisoblanadi. 
Shuningdek, mahkumlarni turma hududidan tashqaridagi mehnatga jalb 
etish  taqiqlanadi.  Turmalarda  mahkumlar  toifalariga  ko’ra  bir-biridan,  o’ta 
xavfli  retsidivistlar  va  uzoq  muddatga  ozodlikdan  mahrum  qilingan 
mahkumlar  esa  boshqa  toifadagi  mahkumlardan  batamom  ajratib  qo’yilgan 
holda mehnatga jalb etiladi. 
Mahkumlarni  ishlab  chiqarish  obyektlariga  olib  chiqish  imkoni 
bo’lmagan taqdirda, ular tegishli sanitariya normalari va mehnatni muhofaza 
qilish  qoidalariga  rioya  qilingan  holda  ishchi  kameralarda  mehnatga  jalb 
etilishi  mumkin.  Ishdan  so’ng  mahkumlar  shaxsiy  tintuv  qilinadi,  ular 
ishlagan joylar esa ko’zdan kechiriladi.