Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

6. Professional jinoyatchilar– iqtisodiyot, injener-texnik yoki fizika-

matematika    ma’lumotiga  ega  bo‘lgan,  maxsus  texnik  vositalar  bilan 

qurollangan, jinoiy guruh yoki jinoiy tashkilotlarga a’zo yuqori malakali 

mutaxassislardir.  Ular  kompyuter  texnik  vositalari  va  dasturlaridan 

foydalanib  katta  hajmdagi  pul  mablag‘larini  o‘zlashtirish  bilan  bog‘liq 

mansabdorlik,  firibgarlik,  iqtisodiyot  soxasida  yoki  boshqa  shu  turdagi  

jinoyatlarini  sodir  etadi.  Bu  jinoyatlar  ko‘p  epizodli  bo‘lganligi  uchun 

g‘arazli maqsadda yashirin usulda qasddan sodir etiladi.  

Kompyuter  axborotlaridan  foydalanib  sodir  etilgan  jinoyatlarda 

jinoyatchilar  yoshi  15-45  yoshni  tashkil  qiladi.  Ularning  33  %  ni  20 

yoshgacha  bo‘lgan  shaxslardir.  Aksariyat  xollarda  bu  turdagi 

jinoyatchilar  maxsus  ma’lumotga  ega  bo‘lishmaydi.  Jumaladan, 

AQSHda 

kompyuter 

axborotlaridan 

foydalanib 

sodir 

etilgan 

jinoyatlarning 

mingdan 

ettitasigina 

professional 

programmistlar 

tomonidan sodir etiladi.

2

 

Jinoiy tajovuz motiv va maqsadiga ko‘ra: g‘arzli  (mol-mulkni yoki 

pul  mablag‘larini  o‘zlashtirish)  ,  siyosiy  (ayg‘oqchilik,  davlatning  pul-

kredit,  moliya,  valyuta  tizimidagi  faoliyatiga  putur  etkazish),  tadqiqot 

qiziqishlari,  bezorilik,  sho‘xlik,  qasd  olish  yoki  boshqa  maqsadlarda 

sodir etilishi mumkin.  

                                                 

2

ВеховаВ. Б.Компьютерные преступления: способы совершения, методики расследования. М., 1996. 

---

 

504