Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Inson  psixikasi  yoki  hulq  atvoriga  ta’sir  etuvchi  axborotlar  – 

muayyan  g‘arazli  funksiya  (vazifa)ni  amalga  oshirish  maqsadida 

boshqaruv  yoki  boshqa  dasturlar  tarkibida  yozilgan  yohud  alohida 

tuzilgan, shaxsning ko‘rish, eshitish yoki anglash qobiliyati orqali uning 

ongi,  sog‘lig‘i  va  xohish-istagiga  bevosita  ta’sir  etuvchi  maxsus  dastur 

yoki axborot. 

Ushbu turdagi dasturlar foydalanuvchilarga uch hil tarzda ta’sir qilishi mumkin.  



  Psixo-psixiatrik 

– 

kompyuterdan 

doimiy 

foydalanish 

natijasida 

bevosita 

foydalanuvchining  ongi  yoki  ruhiy  xolatini  buzilishi.  Bunda  foydalanuvchilarning  intellektual 

(o‘z  harakatlari    tavsifini  his  eta  olmaslik)  va    irodaviy  (o‘z  harakatlarini  boshqara  olmaslik) 

xolatlariga  alohida  e’tibor  qaratish  lozim.  Bu  belgilar  ruhiy  buzilishlarning  og‘irligini  aks 

ettiradi,  lekin  ruhiy  buzilishlarning  og‘irligi  va  chuqurligiga  faqat  sud-psixiatrik  ekspertizasi 

baho berishi mumkin.  



  Biologik  – mikro chastotali to‘lqin yoki ko‘z ilg‘amas kadr orqali to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki 

bilvosita  foydalanuvchi  ongi  va  sog‘lig‘iga  ta’sir  etish.  Ushbu  ta’sir  shaxsning  ko‘rish  yoki 

eshitish  qobiliyati  orqali  namoyon  bo‘lib,  foydalanuvchida  tez  charchash,  qon  bosimini  tez 

ko‘tarilib ketishi, bosh aylanishi va bosh og‘rig‘i yoki hushdan ketish xolatini yuzaga keltirishi 

mumkin. 



  Mayl  –  shaxsning  ko‘rish  yokieshitish  qobiliyati  orqali  foydalanuvchining    hoxish-

istagiga  bevosita  ta’sir  etuvchi  axborot.  Ushbu  turdagi  axborotlarning  o‘ziga  xos  xususiyati 

foydalanuvchida  biror  narsa  yoki  xolat  yohud  munosabatga  nisbatan  moyillik  xissini 

uyg‘otishidir. Masalan – ponografik dastur, avdio, video, sur’at, ovoz yoki shu kabi axborotlar 

orqali amalga oshiriladi. 

---

 

502