Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti



Download 4,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/548
Sana01.01.2022
Hajmi4,35 Mb.
#290679
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   548
 

 

Identifikatsiya ob’ektlarining tasnifi 

 

Identifikatsiyaviy tadqiqot jarayonida bitta ob’ektdan hosil bo‘lgan 

bir  necha  izlar,  masalan,  bahsli  qo‘lyozma  va  gumon  ostidagi  shaxs 

dastxatining  namunasi  solishtirib  ko‘riladi.  Qiyoslanayotgan  bu 

ob’ektlarning 

birinchisi 

identifikatsiyalanadigan, 

ikkinchisi 

identifikatsiyalaydigan  ob’ektlar  hisoblanadi.  Masalan,  eshikni  buzib 

o‘g‘irlik  sodir  etilgan  joyda  turli  izlar  topiladi,  gumon  qilingan 

shaxsning  uyida  buzish  quroli  topilib,  undan  eksperiment  tarzida  izlar 

olinadi.  Jinoyat  izlari  va  eksperimental  izlar  qiyosiy  tadqiq  qilinadi. 

YAshirinib yurgan shaxsni identifikatsiyalash uchun uning fotosurati va 

qo‘lga olingan shaxsning fotosurati qiyoslanib tekshiriladi. 

Ana  shu  ob’ektlardagi  barcha  belgilar  va  xususiyatlar  emas,  bir-

biriga  solishtirish  mumkin  bo‘lganlari  taqqoslanadi.  Masalan,  jinoyat 

sodir  etilgan  joydan  topilgan  hajmli  izlar  bo‘yicha  lomning  issiqqa 

bardoshliligi,  elektr  o‘tkazuvchanligi,  zichligi  va  boshqa  xossalari 

o‘rganilmay, uning iz qoldirish xususiyatlari tadqiq qilinadi. 

Identifikatsiyaga  oid  xossalar  ob’ektlarning  o‘zaro  ta’siridan  va 

izning  vujudga  kelish  mexanizmlaridan  kelib  chiqib  aniqlanadi. 

Identifikatsiyalashga imkoniyat beruvchi shart-sharoitlar 

 

Moddiy dunyodagi predmetlar va hodisalarning o'ziga hosligi, ularning 



takrorlanmasligi 

 

Moddiy dunyo ob'ektlarining o'zaro aloqadorligi, o'zaro bog'liqligi, aks 



etishga layoqatliligi 

 

Moddiy dunyo ob'ektlarining nisbiy o'zgarmasligi (barqarorligi) 



 

Ulardagi o'zgarishlarning ishonchli tahlil qilish imkoniyati 

 



 

28 


Masalan,  avtomashina  yurgan  yo‘lda  g‘ildirakning  izi  qoladi, 

avtomashina  biror  to‘siqlikka  urilganda  radiator,  bufer,  kuzov  va 

mashinaning boshqa qismlarida iz qoladi. 

Identifikatsiyalaydigan  ob’ektda  uning  xossalarini  ifodalaydigan 

belgilargina  foydali  axborot  beradi.  Faqat  o‘sha  belgilar  o‘rganiladi, 

qolganlari  e’tiborga  olinmaydi.  Masalan,  oyoq  kiyimning  erdagi  izlari 

o‘rganilayotganda  iz  qoldirgan  tagcharmning  tashqi  tuzilishi,  zichligi, 

yumshoqligi  va  boshqa  xossalari  o‘rganiladi.  Tuproqning  biologik  va 

kimyoviy  tarkibi  izning  shakllanishiga  ta’sir  etmasa,  ular  tadqiq 

qilinmaydi. 

 

Bevosita  tadqiqot  hamma  hollarda  ham  mumkin  bo‘lavermaydi. 



Ba’zi  holatlar  va  funksional-dinamik  belgilar  identifikatsiya  maqsadida 

faqat  ularning  izlari,  tasvirlari  bo‘yicha  o‘rganiladi.  Masalan,  yozuv 

mashinkasini identifikatsiyalashda uning o‘zi emas, unda yozilgan matn 

tekshiriladi.  

Xotiraviy  qiyofalar  bo‘yicha  identifikatsiya  qilishda  ko‘rsatuvlar, 

yozma  yoki  chizma  shaklida  ifodalangan  qiyofasi  vositasida  shaxsni 

aynan o‘sha qidirilayotgan odam ekanligi hal etiladi.  

Aynanlikning  protsessual  shaklida  ham  farq  bor:  tasvirlovchi 

materiallar  bo‘yicha  identifikatsiya  ko‘zdan  kechirish  va  ekspertiza 

o‘tkazishni  talab  etsa,  xotiraviy  qiyofa  bo‘yicha  aynanlikni  aniqlash 

so‘roq qilish va tanib olish uchun ko‘rsatish shaklida amalga oshiriladi. 

Ba’zan 


qidirilayotgan 

ob’ekt 


bir 

vaqtning 

o‘zida 

identifikatsiyalanadigan  va  identifikatsiyalaydigan  ob’ekt  bo‘lishi 

mumkin.  Masalan,  jabrlangan  shaxsning  badanida  iz  qoldirgan 

avtomashinada  ayni  vaqtda  qon  izi  qolishi  mumkin,  barmoq  izlarini 

qoldirgan jinoyatchining qo‘lida bo‘yoq zarrachalari topilishi mumkin. 

E'tibor  qiling!  Identifikatsiyalaydigan  va  identifikatsiyalanuvchi 

ob'ektlardan  foydali  ahborotni  ajratib  olish  tadqiqotning  dastlabki 

muhim 


vazifasi 

hisoblanadi. 

Zaruriyatga 

qarab, 


identifikatsiyalaydigan va identifikatsiyalanuvchi ob'ektlar bevosita va 

bilvosita  tadqiqot  qilinadi.  Identifikatsiyalanadigan  ob'ektdagi 

hossalar  o'zgarmagan  bo'lsa,  u  bevosita  tadqiq  etiladi.  Ob'ekt 

o'zgargan  bo'lsa,  uning  identifikatsiyalaydigan  belgilari  ilgarigi  izlari 

orqali, ya'ni bilvosita tekshiriladi. 

 



 

29 


Identifikatsiyadan  foydalanib  isbot  qilishning  maqsadi  tergov 

qilinayotgan  hodisa  bilan  bog‘liq  ob’ektni  topishdan  iborat  bo‘lib,  u 

qidirilayotgan 

hisoblanadi. 

Amalda 

isbotlashning 

vazifasi 

tekshirilayotgan ob’ektlar doirasini mumkin qadar cheklash va ularning 

orasidan qidirilayotgan ob’ektni ajratib olishdan iborat. 

 


Download 4,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   548




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish