Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

6. Muhr va shtamp akslarini qalbakilashtirish. 

Qalbaki  muhr  va  shtamplarning  o‘zi  qo‘lda  yasalgan  bo‘ladi  yoki 

aksini  qo‘lda  chiziladi.  YAsama  muhr  shtamplarning  standart  shaklida 

doira,  to‘rtburchak,  uchburchak  turlarining  o‘lchovlari  farq  qiladi.  Harf 

shakllari,  buzilishi,  o‘lchovi,  o‘zaro  joylashuvi  kabi  belgilari  hosil 

bo‘ladi.  Masalan,  sirkuldan  qoladigan  teshik,  qalam  va  ruchkada 

chizilganda harakatning bir ikki joylarida to‘xtash alomatlari bo‘ladi. 

Hujjatdagi  haqiqiy  muhr  aksini  biroz  namlab  soxta  hujjatning 

kerakli joyiga tushirish usuli ham uchrab turadi. Bu holda muhr aksidagi 

bo‘yoq  pasta  -  mastika  chiziqlarida  yoyilib  rangi  ancha  susayadi. 

YOzuvlari  va  muhrning  markazidagi  rasm  belgilari  noaniq  bo‘lib 

tushadi.  Muhr-shtamplarning  akslarini  soxtalashtirishda  ba’zida  bir 

---

 

133 

necha  usullarni  qo‘llaydilar.  Soxta  hujjatdagi  muhr-shtamp  akslarini 

ko‘zdan  kechirish  jarayonida  uning  qaysi  muassasa,  vazirlik,  idora  - 

korxonaga  tegishli  ekanligini  aniqlash,  asl  nusxa  namunalari  bilan 

solishtirib  ko‘rish,  uning  umumiy  buzilishiga,  harflarning  joylashuviga 

standart shakliga mos kelishiga jiddiy e’tibor berish lozim.