Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

E’tibor qiling! 
Hodisa joyini, murda va uning bo‘lagini topilgan 
joyida ko‘zdan kechirilgandan so‘ng sud-tibbiyot ekspertizasi 
tayinlanadi. Ekspertiza hal qiladigan masalalar quyidagilardir: 
-
jabrlanuvchining tanasidagi jarohatlarning tavsifi; 
-
jarohatlar qanday qurol bilan yetkazilgan; 
-
jarohatlarning qanday oldinma-ketinlikda yetkazilgani; 
-
o‘lim vaqti va sababi, qaysi jarohat o‘limga sabab 
bo‘lgani; 
-
jarohatlarning soni ko‘p bo‘lgan taqdirda, qaysilari hayotiy 
davrida, qaysilari o‘lim yuz bergandan so‘ng yetkazilganligi; 
-
jarohatlar jabrlanuvchining o‘zi tomonidan yetkazilishi 
mumkinmi va b.q. 

---

364 
Bedarak yo‘qolgan shaxslarni “jinoyat qurboni” degan tusmol 
asosida qo‘zg‘atilgan ishlar yuzasidan tegishli tekshiruvlar, tezkor-
qidiruv choralari o‘tkazilib, yo‘qolgan shaxs jinoyat, baxtsiz hodisa yoki 
boshqa biror hodisa qurboni, degan tusmolni tekshirish lozim bo‘ladi, 
uning murdasi qidiriladi, topilgan hollarda shaxsi aniqlanib, bedarak 
yo‘qolgan bilan qiyoslanadi. 
Bunday vaziyatni murda mavjud bo‘lgan holatlar kabi dastlabki 
ko‘zdan kechiruv va sud-tibbiyot ekspertizasi o‘tkazilib, tergov davom 
ettiriladi. 
E’tibor qiling! 
Murda bo‘lagi va bir necha bo‘laklari yuzasidan 
ekspertiza tekshiruvida hal qilinadigan masalalar: 
-
murda bo‘laklari bir shaxs tanasiga tegishlimi; 
-
murda bo‘lagi (bo‘laklari) bo‘yicha jabrlanuvchining shaxsiga 
tegishli ma’lumotlar jinsi, millati, taxminan yoshi, kasb-hunari va 
boshqalar; 
-
jarohatlar mavjud bo‘lsa, qanday quroldan yetkazilgan, tirik 
vaqtida yoki o‘lim yuz bergandan so‘ng yetkazilganmi; 
-
murdani bo‘laklash qanday qurol-asbob va usul bilan sodir 
etilgan, kasb-hunari va boshqalar; 
-
qotillik sodir qilingan va murda bo‘laklangan vaqti; 
-
murda bo‘lagi tarkibida begona moddalar (zaharlovchi, 
alkogol, giyohvand) qoldiqlari mavjudmi va shu kabi jinoyatga oid 
bo‘lgan boshqa masalalar. 
Bedarak yo‘qolgan shaxsning murdasi topilmagan hollarda 
tergovning dastlabki bosqichida quyidagi masalalarni hal etish lozim 
bo‘ladi: 
-
yo‘qolgan shaxsning tashqi qiyofa belgilari, yashash tarzi, 
qarindoshlari, oila a’zolari bilan muloqoti, kimlar bilan ziddiyatli 
muomalada bo‘lganligi haqidagi va boshqa ma’lumotlarni aniqlash; 
-
bedarak yo‘qolgan shaxsning hayoti davridagi fotosuratini 
topish va ishga qo‘shish; 
-
qo‘l-barmoq izlari alfavit daktilokartasi informatsiya 
markazida tekshirilishi; 
-
dast
xati, o‘z qo‘li bilan yozilgan hujjatlarni ishga qo‘shilishi; 
-
bedarak yo‘qolganlik haqida ariza bergan shaxsni so‘roq qilish 
bilan u qachon, qayerda oxirgi marta ko‘rganligi, suhbat, xabar 
qanday mavzuda bo‘lganligini aniqlash; 
-
yo‘qolgan shaxs qanday kiyimda bo‘lgan, ruhiy, emotsional 
holati, qandayligi, biror qimmat narsa sotib olish yoki sotish haqida 
gap bo‘lganmi kabi ma’lumotlarni to‘la va aniq ravshanlantirish. 

---

365 
Bedarak yo‘qolgan shaxsning “jinoyat qurboni” degan tusmolni 
tekshirish uchun, uning murdasini, jinoyat quroli va izlarini, qon izlarini, 
ariza bergan shaxsning yashash joyida, yo‘qolgan shaxsning oxirgi 
bo‘lgan manzili-joyida va boshqa jinoyatda gumon qilinganlarning turar 
joylarida izlash lozim. Topilgan izlar, ashyolar bo‘yicha tegishli 
tekshiruvlar o‘tkaziladi.