Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Kriminalistik identifikatsiya ob’ektlari 
 
Kriminalistik identifikatsiya moddiy ob’ektlarning o‘xshashlik 
sifatini ifodalar ekan, ob’ektiv voqelikning qaysi elementlari taqqoslash 
ob’ekti sifatida xizmat qilishini aniqlab olish kerak. 
Tergov qilinayotgan hodisaning vaqti va joyini, predmet va 
shaxsning alohida xossalarini, zaharning ta’sirchanlik darajasi, 
E'tibor qarating! Aynan ob'ekt tushunchasini belgilashda, birinchidan, 
buyumlar va ularning hususiyatlari to'qrisidagi falsafiy ta'limotdan, 
ikkinchidan, kriminalistik identifikatsiyaning o'ziga hos uslublaridan 
kelib chiqish lozim.

---

26 
siyohning kimyoviy tarkibini aniqlash uchun identifikatsiya qoidalaridan 
foydalaniladi. 
Kriminalistik identifikatsiyaning roli jinoyatning aniq mohiyatini 
belgilash, jinoiy xatti-harakatlar sodir etishda ishtirok etganlar, 
jabrlanganlar, jinoiy tajovuzlar sodir etishda foydalanilgan qurol va 
vositalarni aniqlashni taqozo qiladi. Bu vazifalarni hal qilish uchun 
tergov qilinayotgan hodisaning ob’ektiv aloqalarini ochish va kuzatish 
zarur. Aybdorning xatti-harakatlari bilan jinoyat natijalari o‘rtasidagi 
bog‘lanish bunga misol bo‘la oladi.Ammo ob’ektning tergov 
qilinayotgan voqea bilan mavjud individual aloqasini, ular o‘rtasidagi 
barqaror va betakror xususiyatlar yig‘indisiga e’tibor berilgan 
taqdirdagina tadqiq qilib aniqlash mumkin. 
Demak, buyumlarning faqat alohida xossalari emas, balki betakror 
xususiyat va sifatlar yig‘indisiga ega bo‘lgan yaxlit holdagisi 
identifikatsiya ob’ektlari bo‘la oladi. 
Identifikatsiyalash
– muayyan 
moddiy buyum va predmetlarni boshqalaridan ajratish, farqlash 
demakdir. Masalan, jinoyatchining izda aks etgan bo‘yi, qo‘l, oyoq 
izlari, jismoniy kuchi, boshqa har qanday xususiyatlari identifikatsiya 
ob’ekti bo‘la olmaydi. Alohida individni xarakterlovchi bunday 
xususiyatlarning yig‘indisi, tashqi qiyofasining o‘ziga xos belgilari 
identifikatsiyaning oddiy ob’ekti hisoblanadi. YUrganda qo‘lni silkish 
yoki qadam tashlashi shaxsning funksional xususiyatini ifodalaydi. 
Ammo bunday xususiyatlar ko‘pgina shaxslarga xos bo‘lishi mumkin va 
shu sababli identifikatsiyalash uchun etarli emas. Faqat individual 
xususiyatlarning ma’lum yig‘indisi bir shaxsga tegishli bo‘lishi mumkin. 
Ob’ektning betakror yig‘indisini tashkil etmaydigan alohida 
xususiyatlari ifodalangan izlar ham identifikatsiyalash uchun etarli emas. 
Ish uchun jinoyatning yozuv, ovoz, jinoyat sodir etish usuli, 
texnologik jarayon belgilari bilan aloqasi emas, balki ko‘rsatilgan 
belgilarga ega bo‘lgan moddiy ob’ekt, shaxs, joyning aloqasi muhim. 
Ma'lumot uchun! Kriminalistik identifikatsiya moddiy ob'ektni tergov 
qilish voqeasi bilan alohasini aniqlash uchun o'tkaziladi. Dasthat 
identifikatsiyalanmaydi, balki uning vositasida uni yozgan shahs 
identifikatsiyalanadi 
yohud 
tehnologik 
jarayon 
identifikatsiyalanmaydi, aslida tehnologik jarayonning o'ziga hos 
tomonlari bo'yicha mashina, seh, fabrika identifikatsiya qilinadi. 

---

27 
Kriminalistik identifikatsiya tadqiq etayotgan ob’ekt turini 
belgilash bilan yakun topmaydi. O‘z natijalariga ko‘ra bu xildagi 
belgilash faqat oraliq ahamiyatga ega. Bunday holda kriminalistik 
identifikatsiyaning 
yagona 
ob’ekti 
to‘g‘risida 
emas, 
balki 
qiyoslanayotgan ob’ektning qaysi guruhga mansubligini belgilash, 
ularning tur o‘xshashliklari bilan cheklanadi.