Lotin tili va uning tarixi

1. Ubi concordia, ibi victoria. - Hamjihatlik bor joyda g'alaba bor. 
2. Verba docent, exempla trahunt. - Gap tarbiyalaydi, so'z o'rgatadi. 
3. Per aspera, ad astra. - Igna bilan quduq qazimoq. 
 
 

---

 
28 
Sifatlarning uchinchi turlanishi 
Uchinchi  turlanishdagi  ko'p  sifatlarning  o'zagi  -i-  unlisi  bilan  hosil 
qilinadi.Uchinchi turlanishdagi sifatlar grammatik jihatidan 3 guruhga bo'linadi: 
1
.
 Uch qo'shimchali sifatlar.Bunda sifatlar masc.da femin.da –er, -is  neutrumda " 
e " qo'shimchalariga ega bo'ladi.  Masalan: 
celer (m ); celeris (f ); celere (n ) -  tez. 
 
 
 
 
                
Gen.sing.da – celeries,  o'zagi-celer. 
alacer (m ); alacris (f );  alacre (n ) - tetik. 
 
 
 
 
          
Gen.sing.da –alacris,    ozagi- alacr. 
 
2.  Ikki  qo'shimchali  sifatlar.  Bunda  sifatlar  masculinum  va  femininumda  -  is  -  , 
neutrumda esa -e- qo'shimchalariga ega bo'ladi.  
    Masalan:    
          fortis (m,f ) ;   forte (n )  - kuchli  
 
 
 
 
 
 
Gen.sing.da -fortis, o'zagi- fort 
  
brevis (m,f );  breve (n ) – qisqa. 
 
 
 
 
 
 
Gen.sing.da-brevis, o'zagi- brev. 
   3.  Bir  qo'shimchali  sifatlar.  Bunda  sifatlar  nom.sing.da  -  ns-  yoki  -  x  - 
qo'shimchalarga ega bo'ladi. 
 Bir  qo'shimchali  sifatlarning  o'zagi    gen.sing.  qo'shimchasini  –is-  olib  tashlash 
bilan hosil qilinadi. nom.sing.da  sifatlar sigmatik o'zgaradi: 
              Nt + s > ns;                           Nt + s > ns;             
  
Nom.sing.                     Gen.sing.            O'zagi 
Ingens  - katta                ingentis              ingent              
Felix     - baxtli               felicis                 felic 
 
Lug'atda yozilishi :  ingens,ntis ;
    
   felix, icis. 

---

 
29