Lotin tili va uning tarixi

    Maqol va matallar: 
1. Dum spiro, spero  - Nafas olyapmanki, tirikman. 
2. Historia est magistra vitae - Tarix - bu hayot o'qituvchisidir 
3. Amоcus certus,in re incerta cernitur.-Sodiq do'st og'ir kunda bilinar. 
                                         
Declinatio   tertia 
(Otlarning uchinchi guruh turlanishi) 
     Uchinchi guruhda turlanuvchi otlar masculinum, femininum, neutrum rodlariga 
tegishli  bo'lib,    ular  nom.sing.da  har  xil  qo'shimchalarga  ega  bo'ladi.  Uchinchi 
guruhdagi  otlarning  asosiy  xususiyati,  masculinum,femininum,  neutrum  rodidagi 
otlar gen.sing.da - оs  qo'shimchasi bilan turlanadi.  
   Masculinum  va  femininum  rodidagi  otlar  kelishiklarda  turlanganda  bir  xil 
qo'shimchalarga  ega  bo'ladi.Uchinchi  guruhda  turlanuvchi  otlarning  negizi 
Gen.Sing.dagi  –  оs-  qo'shimchasini  olib  tashlash  bilan  hosil  qilinadi.Uchinchi 
guruhda turlanuvchi otlarning lug'at shakli  quyidagicha : 
 

---

 
24 
          clavis, оs, f       - kalit 
          orator,orоs, m   - notiq 
          lex, legоs,f         - qonun 
          nomen,inоs,n     - ism  
          semen, inis,n     - urug’ (oila) 
     Bir  bo'g'inli  otlar  lug'atlarda  nom.sing.ning  to'liq  shakli  va  gen.sing.ning  ham 
shakli to'liq beriladi. Misol:      
          aлr, aлrоs, m      - havo 
      
pes, pedоs, m     - oyoq                          
 
 
 
 
     
          pax, pacоs, f       - tinchlik 
          nix, nivоs, f          - qor 
    Uchinchi guruhda turlanuvchi otlarning kelishik qo’shimchalari. 
Genus 
         Singulвris 
           plurвlis 
 
masc.fem. 
neut. 
masc.fem. 
neut. 
  Nom.Voc. 
har-hil qo’shi      mchalar. 
     es 
     a 
  Gen. 
     is 
     ĭs  
     ǔm  
     um   
  Dat. 
      i 
    i 
    ibus 
    ibǔs 
  Acc. 
     em 
   nom+acc  
     зs   
     a 
  Abl. 
      e 
        e 
    ibǔs 
     ibǔs 
 
   Casus 
   singulвris 
   pluralis 
singulвris 
plurвlis 
 Nom. Voc. 
 lex 
 leg- зs 
  nomen 
  nomin- г 
 Gen.  
 leg-ĭs 
 leg- ǔm 
 nomin -ĭs 
 nomin –ǔm 
 Dat. 
 leg –о 
 leg -ĭbǔs 
 nomin –о 
 nomin –ĭbǔs                                  
 Acc. 
 leg –em 
 leg -зs 
 nomen 
 nomin –г 
 Abl. 
 leg –e 
  leg -ĭbǔs 
 nomin –e 
 nomin –ĭbǔs 
           Uchinchi guruhda turlanuvchi otlar grammatik jihatidan uch guruhga bo'lib 
o'rganiladi. 
 

---

 
25 
                               Undosh turlanish;