Lotin tili tarixi

Kumush lotin

• Lotin tili tarixining keyingi bosqichi “Kumush lotin” davri (milodiy I asr). U klassik adabiy tilning sofligidan og'ish bilan tavsiflanadi va Rim koloniyalari tillari ta'sirida. Bu vaqtga kelib, adabiy tilning fonetik va morfologik me'yorlari allaqachon shakllangan, imlo qoidalari o'rnatilgan bo'lib, ular hali ham lotin matnlarini nashr etish bilan boshqariladi. 
• Lotin tili tarixida o'rta asrlar davri Latinĭtas vulgaris ("Vulgar lotin") yoki Latinĭtas culinaria ("Oshxona lotin") davri sifatida tavsiflanadi. Aynan shu davrda klassik lotin tilida mavjud bo'lmagan ko'plab yangi so'zlar va tushunchalar lotin tiliga kiritildi.

Lotin tilining soʻzlashuv shakli

• Lotin tilining soʻzlashuv shakli (sermo cotidiānus) va xalq tili (sermo vulgaris) 9-asrda nihoyat ajralib chiqqan roman tillari guruhining shakllanishiga katta taʼsir koʻrsatdi. (Hind-Yevropa tillari oilasining shajarasiga qarang). Lotin tili hind-evropa tillari oilasiga kiradi. Ayrim leksemalarning qiyoslanishi hind-evropa tillarining o'zaro munosabatini eng yaqqol ko'rsatadi. Taqqoslang, masalan: lat. Mater, nemis Mutter, eng. ona, frantsuz shunchaki, u. madre, ispan madre, rus. ona, oq matsi; lat. tikilish, inglizcha turish, mikrob. Stehen, bu. qara, rus. turish, oq suruv; lat. men, ingliz. men, frantsuz men, bu. men, ispan men, rus. men, oq meni.
• Lotin tilini o'rganayotganda, bu bir qator Evropa tillari va umuman Evropa madaniyatining kaliti ekanligini unutmaslik kerak.

• Xullas, til – jamiyatning asosiy tayanchi, insoniy muloqot-munosabatlarning birlamchi vositasi, millat ruhi va davlatchilik taqdiridir. Har bir xalq va millat, davlat va jamiyatning o‘tmishi, buguni va kelajagini, uning mavjudligini birgina omil – ona tili bildirib turadi. Til – muloqot zarurati tufayli yaralgan, muloqot jarayonida insoniyat yaratgan barcha yangiliklarni, tafakkur mevalarini anglatib, avloddan-avlodga yetkazib, avaylab-asrab keladi.