Лойиҳа Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик университети

University of Tokyo. 2015. p.34. 
 

---

110 
оширишга, технологиялар, хизмат қилиш воситалари шундай 
таъсир кўрсатадики, бу билан мижозлар(истеъмолчилар) ёки 
етказиб берувчиларни жамоа манфаатларига зид келувчи, ва савдо-
сотиқни ҳар хил алоҳида соҳасида рақобатни сезиларли тарзда 
чеклашни келтириб чиқаради. 
Германиянинг
“Рақобатга қарши чеклаш қонуни” нормалари 
барча айтиб ўтилган қонунлар ичида энг мукаммали деса муболаға 
бўлмайди. Шерман Қонунидан фарқли тарзда ГФР қонуни 
рақобатни чеклаш бўйича ҳар хил битимлар, бирлашишлар ёки 
келишиб олишларга нисбатан умумий тақиқлашлар йўқ. Унда 
чеклашнинг маълум шаклларига нисбатан алоҳида нормалар қайд 
қилинган. Лекин, ГФР “Рақобатни чеклашга қарши Қонуни” Европа 
Иттифоқи нормаларига мослаштирилган
29
. 
Буюк Британия
нинг
“
Рақобат тўғрисидаги қонуни”нинг 2-
моддаси 1-қисмида шундай дейилади: 
корхоналар ўртасидаги, уларни ассоциациялари қарорлари ёки 
келишиб қилинган ҳаракатлари
 тақиқланади
, агар у: 
а) 
Бирлашган Қироллик ҳудудида савдо-сотиққа салбий 
таъсир кўрсатиши мумкин бўлса, ва 
б) 
Бирлашган Қироллик чегарасида рақобатни олдини 
олиш, чеклаш ёки бузишни ўзини объекти ёки самараси деб билса.
2-модданинг 2-қисми Рим Шартномасини 81-моддасидан 
сўзма-сўз олинган бўлиб, ушбу битимлар турларини тўлиқ 
бўлмаган рўйхатини келтиради: 

Сотиш ва сотиб олиш нархларини ёки савдо-сотиқни бошқа 
шартларини бевосита ёки билвосита белгилайдилар; 

Ишлаб чиқаришни, бозорларни, техник ривожланишни, ёки 
инвестицияларни чеклайдилар ёки назорат қиладилар; 

Бозорларни ёки етказиб бериш манбаларини тақсимлайдилар; 

Савдо-сотиқ бўйича бошқа ҳамкорлар билан эквивалент 
битимларга тенг бўлмаган шартларни қўллайдилар ва шу 
билан рақобатчиларни ноқулай аҳволга соладилар; 
29
Competition Law in Germany. Watson, Farley and Williams 2014. Guide book. Published by Hamburg 
Publishing house.

---

111 

Тури ёки тижорат (савдо) белгиланганлиги бўйича контракт 
(битим, шартнома) предмети билан боғлиқ бўлмаган 
шартларни қўшимча тарзда контрактларга киритиш шарти 
билан контракт тузиш. 
Германиянинг қонунчилиги сингари, Буюк Британиянинг 
рақобат тўғрисидаги қонуни рақобатга қарши битимлар (келишиб 
қилинган ҳаракатлар)ни ман қилишдан мустасно қилишни жуда 
мураккаб ва муфассал таърифлаб берилган схемасига эга.