|
Umumiy xulosa……………………………………………………………25
Foydalanilgan adabiyotlar………………………………………………..26
Kirish
Mavzuning dolzarbligi. Maktabgacha yoshdagi bolada o'zini namoyon qilish, tengdoshning e'tiboriga ehtiyoj, sherikga o'z harakatlarining maqsadlari va mazmunini etkazish istagi bor. Muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning 2020 yil 29 dekabrdagi Oliy majlisga murojaatnomasida “Birinchidan, bola dunyoga kelganidan boshlab, unda aynan maktabgacha boʻlgan yoshda aqliy faollik oshadi, axloqiy-estetik va jismoniy xislatlar shakllanadi. Shu bois ham kelgusi yillarda maktabgacha taʼlim sohasini rivojlantirish borasidagi strategik maqsadimiz – bogʻcha yoshidagi har bir bolani ushbu taʼlim yoʻnalishi bilan toʻliq qamrab olish uchun zarur sharoitlarni yaratishdan iborat.Kelgusi yil yakuni bilan maktabgacha taʼlim qamrovini 65 foizga, 2023-yil oxirida esa 75 foizga yetkazishimiz kerak. Bu ishlarga byudjetdan 600 milliard soʻm subsidiya berish hisobidan qoʻshimcha ravishda 2 mingta nodavlat bogʻcha tashkil etilib, xususiy sektor ulushi 25 foizga yetkaziladi.Shuningdek, 2021-yilda maktabga tayyorlashning bepul tizimi bilan 560 ming nafar 6 yoshli bolalar yoki ularning 82 foizi qamrab olinadi. Uzoq qishloqlarda maktabgacha taʼlimning muqobil shakllari yanada kengaytiriladi. Bunda YUNISEF hamda Jahon banki bilan hamkorlikda imkoniyati cheklangan bolalar uchun maktabgacha taʼlimni uyda berish modeli ham yoʻlga qoʻyiladi.” deyilgan.
So‘nggi yillarda tarbiyachilar, logopedlar, defektologlarning e’tibori nutqida nuqsoni bo‘lgan bolalar sonini ko‘paytirishga qaratilmoqda. So'nggi besh yildagi kuzatuvlarga ko'ra, maktabgacha ta'lim muassasasining nutq terapiyasi guruhlariga qatnaydigan maktabgacha yoshdagi bolalarning taxminan 30-35 foizida neyropsik faoliyatning boshqa aniq buzilishlarisiz nutqning kam rivojlangan belgilari mavjud. Afsuski, bunday maktabgacha yoshdagi bolalar odatda maktabgacha, katta maktabgacha yoshdagi nutq terapevtlariga yoziladi. Natijada, uch-to'rt yilgacha davom etadigan bolaning nutqini (sezuvchan davr) rivojlantirish uchun sezilarli vaqt o'tkazib yuborildi. Agar siz mavjud buzilishlarni tuzatish va logopediya ishlarini o'z vaqtida bajarmasangiz, nutq buzilishi bo'lgan maktabgacha yoshdagi bolalarda muammolar majmuasi sezilarli darajada oshadi.
Bolalar bog'chalarida katta hajmdagi tuzatish va nutq terapiyasi ishlari umumiy nutqning to’liq rivojlanmaganligi (NTR) nutq diagnostikasi bo'lgan maktabgacha yoshdagi bolalarga qaratilgan. Ko'pgina maktabgacha yoshdagi bolalarda to'laqonli bayonotlar mazmunini va ularning til dizaynini qayta tiklashda muammolar mavjud bo'lganligi sababli, ularning bayonotlari (qayta hikoya qilish, turli xil hikoyalar) quyidagilar bilan tavsiflanadi: taqdimotning mantiqiy ketma-ketligi va izchilligi, ma'nodagi kamchiliklar; aniq namoyon bo'ladigan "motivsiz" vaziyatlilik va parchalanish, past darajadagi qo'llaniladigan frazeologik nutq. Shu sababli, NTR bo'lgan maktabgacha yoshdagi bolalarning nutqini rivojlantirish to'liq tuzatish va nutq terapiyasi jarayonida katta ahamiyatga ega.
NTRga ega bo'lgan maktabgacha yoshdagi bolalar bilan tuzatish nutq terapiyasining eng muhim vazifalari quyidagilardan iborat: psixofizik jarayonlar va xususiyatlarni normallashtirish: diqqat, fikrlash, xotira, inhibisyon va hayajon jarayonlarini rag'batlantirish; konstruktiv faoliyat usullari va hissiy-irodaviy soha; amaliyotda va logo-ritmik darslarda (logo-ritmik) bir qator nutq kamchiliklarini tuzatish.
Logoritmik darslar musiqa va so'z bilan birgalikda bolalarda motor sohasini rivojlantirish, tarbiyalash va tuzatish orqali umumiy nutqi rivojlanmagan maktabgacha yoshdagi bolalar muammosini engishga yordam beradi, maktabgacha yoshdagi bolalarga o'yin shaklida eng chuqur vaziyatga kirishga imkon beradi. yangi materialni o'rganish va ijodiy salohiyatni shakllantirish uchun qulay muhit. Olingan ma'lumotlar bolalar tomonidan tezroq o'rganiladi, chunki ularning taqdimoti musiqa jo'rligida barcha turdagi harakatlar bilan birga keladi, ular bir vaqtning o'zida xotiraning barcha turlarini (motor, eshitish va vizual) faollashtiradi.
Yuqorida ko'rsatilgan dolzarblikdan kelib chiqib, biz kurs ishining mavzusini aniqladik : "Umumiy nutqi rivojlanmagan bolalar bilan korreksiyalovchi logopediya ishlari tizimidagi logoritmikalar". Ushbu mavzu ijtimoiy ahamiyatga ega va nutqida nuqsoni bo'lgan maktabgacha yoshdagi bolalarga nisbatan alohida ahamiyatga ega. Bu esa logopediyadagi ushbu masalaning nazariy va amaliy jihatdan muhimligini ta’kidlaydi va hal etishni talab qiladi.
Kurs ishining maqsadi:
Logoritmik mashg’ulotlar ning bolalar ovoz va nafasini rivojlantirishdagi tutgan o’rnini o’ziga xosligini o’rganish.
Kurs ishining vazifalari:
-Muammo bo‘yicha adabiyotlarni tahlil qilish;
-Nutqi to’liq rivojlanmagan bolalar bilan olib boriladigan musiqiy ritmik mashg’ulotlarni o’rganish.
-Nutq nuqsoniga ega bolalarda logoritmika orqali korreksion ishning ahamiyatini o`rganish.
Kurs ishining ob`ekti: Nutq nuqsoniga ega bolalarda bolalarda bilish jarayonlarining kamchiliklarini logoritmika va logopedik o'yin vositasida bartaraf etish sharoitlarini o`rganish jarayoni.
Kurs ishining predmeti:
Nutq nuqsoniga ega bolalarda bilish jarayonlarining kamchiliklarini bartaraf etishda kompleks ish jarayoni.
Kurs ishining metodologik asoslari:
O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning O`zbekiston Respublikasini rivojlantirishning 2017-2021 yillarga belgilangan harakatlar strategiyasi ,o`zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi,O`zbekiston Respublikasi "Ta`lim to`g`risida'gi qonuni,kadrlar tayyorlash milliy dasturi Nutq va tafakkur birligi to`g`risidagi psixolingvistik konsepsiyalari(L.S.Vigotskiy,N.J.Jinlin, A,L.Luria)tashkil etadi.
Kurs ishimizning tuzilishi;
Kurs ishimiz mundarija, kirish, 2 bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati.
Do'stlaringiz bilan baham: |
