Logopedik ritmika

“Qovoq ari va qo‘ng‘izlar”. 
Bolalar osoyishta kuy ostida doira bo‘lib yuradilar, kuy almashadi va 
“”qo‘ng‘izlar” “qovoq arilar” bilan yaylovga “uchib keladilar”. Pedagogning “sh-sh!” 

---

signali bo‘yicha “qovoq arilar” yelkalariga yotadilar va “panjalarini” tez silkitadilar, 
“qo‘ng‘izlar” yotgan “qovoq arilar” atrofida “uchishni” davom ettiradilar. 
Pedagogning “j-j” signaliga “qo‘ng‘izlar” yelkalariga yotadilar va “panjalarini”
silkitadilar, “qovoq arilar” esa ular atrofida “uchadilar”. Komandalarning almashuvi
bir necha marta qaytariladi. “Qovoq ari va qo‘ng‘izlar” qaytadan boshlangan musiqa 
ostida yaylovdan “uchib ketadilar”. 
Artikulyatsion motorikani rivojlantiruvchi o‘yinlar 
Surnaycha-surnay 
Bolalar stullarda o‘tiradilar, ularning qarshisida qo‘lida o‘yinchoq surnay 
bilan bir bola o‘tiradi. Bolalar shoshmasdan ashula aytadilar: 
sh ye ‘ r m a t n i 
Bola lablarini oldinga cho‘zib, surnaycha chalayotganday qilib o‘xshatadilar: 
«Du-du-du!». Bolalar o‘zlariga tanish harakatlardan foydalanib raqsga tushadilar. 
Pedagog: «Surnaycha boshqa chalinmaydi, Kolya bolalarni quvib ketdi» - deydi. 
Bolalar qochib ketadilar, yetaklovchi kimnidir tutishga harakat qiladi, u tutib olgan 
bola esa yetaklovchining o‘rniga turadi va o‘yin qaytariladi.
 
Toychoqlar 
 
Bolalar kolonna bo‘lib turadilar. Ular toychoqlar. Musiqa yangraydi, hamma bir-birini 
ketidan yuradi. Bolalar tuyoqlarning taraq-turuqiga taqlid qilib, musiqadagi urg‘uga tillarini 
taqillatishadi. Musiqa tugaydi. Toychoqlar to‘xtaydilar. Pedagogning taklifiga ko‘ra: «Kimning 
toychog‘i tuyoqlari bilan zo‘r taqillatadi?» – bolalardan ikkitasi bir-birining qarshisiga yurib
tillari bilan qirsillatadilar. Qolganlar eshitadilar.
Fiziologik nafas olishni rivojlantiruvchi o‘yinlar
13
 
Gullar
Bolalar qo‘llari tushirilgan, doira bo‘lib turadilar. 1-2-taktlar: o‘ng qo‘lni 
ohista qo‘taradilar, qo‘l panjasi ozgina orqada qoladi (birinchi bahorgi gul paydo 
bo‘ladi, o‘sishni boshlaydi). Bolalar ko‘zlari bilan gulning o‘sishini kuzatadilar: nafas 
olinadi, qo‘llar tushiriladi – nafas chiqariladi. 3-4-taktlar: chap qo‘lni ohista 
ko‘taradilar (ikkinchi gul o‘sishni boshlaydi): nafas olinadi, qo‘llar tushiriladi – nafas 
13
Бу ўйинларни қўл, гавда ҳаракатлари билан биргаликда олиб бориш фойдалидир. 

---

chiqariladi. 5-takt: o‘ng qo‘lni ohista yon tomonga oladilar (birinchi gulning 
g‘unchasi ochiladi): nafas olinadi, qo‘llar tushiriladi – nafas chiqariladi. 6-takt: chap 
qo‘lni ohista yon tomonga oladilar (ikkinchi gul ochiladi): nafas olinadi, qo‘llar 
tushiriladi – nafas chiqariladi. 7-8-taktlar: qo‘llarni ohista ko‘taradilar, tepaga 
intiladilalr (gullar quyoshga intiladi): nafas olinadi, qo‘llar gavda bo‘ylab tushiriladi – 
nafas chiqariladi. 9-16-taktlar: qo‘llarni sekin chapga-o‘ngga qimirlatishni 
boshlaydilar, keyin qatiqqroq, tana bilan (oldin yengil shamol esadi, keyin esa qattiq 
shamol turadi). Bir vaqtning o‘zida lablarini oldinga cho‘zib shamol esishiga taqlid 
qiladilar. 17-18- taktlar: qo‘llar ohista tushiriladi (gullar yerga engashdi).