Logistika

3.4-rasm. Moddiy oqimlarni boshqarishning tortib olish tizimi.




Korxona 10 dona mahsulot ishlab chiqarishga buyurtma oldi deb faraz qilaylik. Bu buyurtmani boshqaruv tizimi yig‘ish sexiga jo‘natdi. Yig'ish sexi buyurtmani bajarish uchun 1-sexdan 10 ta detal so‘raydi. 0‘zining zaxirasidan 10 ta detal berib, l-sex zaxirani to'ldirish maqsadida 2-sexdan 10 ta yarimtayyor mahsulotga buyurtma beradi. 2-sex esa 10 ta yarimtayyor mahsulotlarni jo‘natib, xuddi shu miqdordagi yarimtayyor mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun xomashyo omboridan materiallarga buyurtma beradi, bu ham zaxirani to‘ldirish maqsadida amalga oshiriladi. Shunday qilib moddiy oqim har bir keyingi sex tomonidan «tortib olinadi». Ushbu tizimlar yapon korxonalarida ishlab chiqarilgan.

3. 
   Moddiy oqimiar harakatlari sxemasining ta’rifi
   

Ishlab chiqarishda moddiy oqimiar harakatini boshqarish «o‘rama» modeli yordamida amalga oshirilishi mumkin. «0‘rama» logistik zanjirning alohida bo‘g‘inlarida moddiy oqimiar harakati jarayonining soddalashtirilgan tasnifi ucnun xizmat qiladi. Model- ning haqiqiy obyekti sifatida quyidagilar olinishi mumkin: sex, uchastka, ish joylari, omborlar tizimi yoki transport tizim. Moddiy oqimlarning harakatli sxemasi 3.5-rasmda ko‘rsatilgan.

«0‘rama»ga kelib tushayotgan buyurtmalar rasmda har xil kattalikdagi sharlar ko‘rinishida tasvirlangan. Shar hajmi buyurt- maning mehnat sig'imiga to‘g‘ri keladi.

Tizim maksimal o‘tkazish imkoniyatiga (quwatiga) moddiy oqimlarni ratsional rejallashtirish (buyurtmalarni reiali davr bo‘yi- cha taqsimlash va ishlarning bajarilish ketma-ketligini ta’minlash) sharti bajarilganda erishadi. Buyurtmalarning kelib tushishi va chiqib ketishi jarayoni «ishga tushirish» yoki «ishlab chiqarishning» siniq chizig‘i ko‘rinishida tasvirlagan.

Buyurtma siklining o'rtacha davomiyligi tugatilmagan ishlab chiqarish hajmidan va tizimning haqiqiy o‘tkazish imkoniyatidan kelib chiqqan holda aniqlanadi:

TIS ~ Zt/No'r!,

bu yerda, T,_s — buyurtma bajarilish siklining o‘rtacha davomiyligi; Z, — tugatilgan ishlab chiqarishning o‘rtacha miqdori; N<,-„ — bir birlik vaqt ichida bajariladigan buyurtmaning o‘rtacha soni.