Logistika

Mmol. Detal X uchun xarid qilinayotgan partiyaning optima! miqdori 500 dona deb aniqlandi. Bashorat qilinayotgan talab bir yilda 1500 donani tashkil etadi. Buyurtma bajarilish muddati bir oy (22 kun)ga teng deb olaylfk. Agar bir yilda 250 ish kimi bo‘lsa, unda yillik iste’mol 1500\250 yoki bir kunda 6 donani tashkil etadi. Demak 500 dona, 500 \ 6 yoki 83 kunda ishlatilib ketadi, biron-bir kafolatlangan zaxira mavjudligini ham hisobga olaylik. Buyurtma bajarilish muddati bir ov bolsa. «buyurtma nuqtasi»da zaxiralar darajasi kafolat zaxirasidan 6 • 22 yoki 132 donaga oshadi.

Buyurtma miqdori belgilangan tizimning qulayligi — materi{li­ning bir xil partiyalar bilan kelib tushishi, bu esa aaxiralarm yetkazib berish va saqlash xarajatlarining kamayishiga olib keladi. Bu tizimning kamehiligi zaxiralarning mavjud! igi ustidan doimiy nazorat olib borilishi zarurligi va nazorat bilan bog'liq xarajat- larning oshishidan iborat.

Buyurtma davonsiyligi belgilangan tizim. Zaxiralarni boshqa­rishning davriyligi belgilangan tizim materiallarim bir xil, do inn о qaytariladigan vaqt oraliqlaridan (zaxiralarning mavjudligini tekshi- rish davridan) keyiri kelib tushishini nazarda tutadi. Zaxiralarning mavjud qoldig‘ining har bir tekshtruvidan so‘ng buyurtma hujjat- lashtiriladi va uning miqdori materiallar ning iste’mol qilinish inten- sivligiga bog'liq boiadi. Buyurtma miqdori maksimal zaxiradan materiallaming tekshiruv vaqtidagi joriy zaxira darajasining ayirmasiga teng.

Q ~ Qmax Qjor*

bunda q - buyurtma miqdori, q_max — zaxiraning maksimal darajasi, qjor — buyurtma bajarilish vaqtida mavjud zaxira hajmi.

Agar haqiqiy talab kutilayotgandan yuqoriroq bo‘lsa, buyurtma miqdori samarali buyurtma miqdoridan kattaroq boiadi va aksin- 11'.| <1&1Г materiallarga talab kutilayotgan o‘rtacha miqdoraan i mq bo‘tea, buyurtma miqdori kamroq bo‘ladi. Shunday qilish /.iximlarni nazorat qilishning davriy tizimi qo‘i!anilganda buyurt-

.и orasidagi vaqt intervah o'zgarmas bo'lib qoladi, buyurt-

11*1 ч11r miqdori esa iste’mol qilinish intensivligiga qarab o‘zgaradi, v;i i i и zgaiuvcban kattaiik hisoblanadi. Zaxiralarni nazorat qilish- rnn& bu uslubida zaxiralarni boshqarish sxemasi 7.2-rasmda

• 
  i ''rsalilgan.
  

orasidagi interval orasidagi interval

7.2-rasm. Buyurtma davriyligi belgilangan tizim.




Misol. Materiallarning iste’mol qilinish intensivligini har xil ill I) olaylik: birinchi davrda u o‘rtacha yillikka yoki bir kunda t' donaga fo‘g‘n keladi; ikkinchi davrda — o‘rtacha yillikdan \ in|i>nroq yoki bir kunda 10 donani tashkil etadi: uchinchi davrda I».i'. nii.il qilinish intensivligi sezilarli bolmasin — bir kunda ( dona

Наг bir davr uchun zaxiralar harakatining grafigini tuzamiz (7.3-rasm).

Zaxiralarni to'ldirishning birinchi davri. Agar joriy davming birinchi sanasiga zaxirani 500 donaga teng deb olsak, unda yangi buyurtma zaxira darajasi kafolat miqdoriga yetishidan 22 kun oldin beriladi. Bu holatda davriyligi belgilangan tizim va buyurtma miqdori belgilangan tizimlar zaxiralarning bir xil strukturasini beradi, chunki talab kutilayotgan o‘rtacha kattalikka teng.

Zaxiralarni to'ldirishning ikkinchi davri. Buyurtmalar orasida belgilangan 83 kunlik intervalning birinchi 22 kunida (7.3-rasmda 61 dan 83 gacha bo‘lgan kunlar) ombor zaxiralari nolgacha 6 dona\kun me’yori bo‘yicha kamayib boradi. Belgilangan davming qolgan 61 kun davomida zaxiralar darajasi yillik o‘rtacha iste'mol (10 dona\kun,) dan oshuvchi me’yor bo‘yicha kamayib boradi.

▲

Zaxira




7.3-rasm. Buyurtma davriyligi belgilangan ti/imda va materiallarning iste’mol qilinish intensivligi har xil bo'lganda joriy zaxiralar harakatining grafigi.




Buyurtma berilish vaqtiga kelib 110 [500 dona — (61 dona

• 
  10 kun)]ga teng bo‘ladi. Demak, buyurtma miqdori 610 donaga kafolat zaxirasining [500 — (—110) + q_slr] yig‘indisiga teng bo‘ladi.
  

Iluyurtma berilishi vaqtida omborda 110 dona yetmagani hamda oldini olish vaqtiga mos keluvchi davr ichida 220 dona (10 dona\kun * 22) iste’mol qilingani uchun, uchinchi davr hoshiga kelib zaxiralar darajasi 280 donadan kafolat zaxirasini K)I0 + q_str — 110 dona — 220 dona)ni tashkil etadi.

Zaxiralarni to ‘Idirishning uchinchi davri. Ombor zaxiraiari 166- kimga kelib 280 donadan iborat zaxirani tashkil etadi va buyurtma 111 kunga (166 + 61) beriladi. Bu vaqtda omborda 97 dona /axira [280 + q_slr - (3 * 61)] joylashgan bo‘ladi. Bu holatda buyurtma miqdori 403 dona [(500 dona + q_ilr) — (97 dona + q.u)|ni tashkil etadi. Oldini olish vaqtiga mos keluvchi davr ichida ombordan yana 66 dona (3 dona\kun * 22 kun) olinadi. Davrning oxirgi 249-kuniga kelib zaxira darajasi 31 donadan 434 donagacha