Logistika

Omborga joylashtirish — logistik kanal ishtirokchilari lomonidan zaxiralarni saqlash, ularning butligini ta’minlash, ularni maqsadga muvofiq (ratsional) joylashtirish, hisobga olish, doimo y;ingilab turish va xizmatlarning xavfsiz usullaridan iboratdir.

Omil iqtisodiy — hozirgi vaqtda ishlab chiqarish xarajatlari v;i moliya xarajatlarini kamaytirish imkoniyatlarini qidirish birinchi o‘ringa qo'yilmoqda. Logistika mahsulot ishlab chiqa- ruvchini va iste'molchilarning iqtisodiy qiziqishlarini bog'lash Imkonini beradi.

Omil (tashkiuy-iqtisodiy) — bozor sharoitida tovar harakati imyonlarini amalga oshiruvchi yangi tashkiliy shakllarning vujudga kelishi va rivojlanishi davomida boshqaruv va koordinat- sivaning integratsion shakllari hamda islilab chiqaruvchi kor- \onalar, iste’molchilar, omborlar va transporting o^lzaro ta’si- rining logistik jarayonlarini ta’minlash tobora katta ahamiyatga cg;i bolmoqda.

Omil (axborot) — bozor iqtisodiyoti axborot aloqalarining rivojlanishiga ko‘maklashadi, ular bozor munosabatlarining sababi va natijasi bo‘lib, bir-birlarini o‘zaro to‘ldiradi. Axborot tushun-

• 
  liasi logistika bilan bozorni chambarchas bog‘laydi, chunki logistik jarayonlarning predmeti, vositasi va tashkil etuvchisi bo'lib axborot oqimlari hisoblanadi.
  

Omil (texnik) — bu omil logistikani tizim sifatida o'rganadi, uni boshqarish obyektlari va subyektlari transport, ombor xo‘jaligi va boshqarishni kompyuterlashtirishda zamonaviy texnik yuinqlarni qo‘llash asosida rivojlanadi.

Oqim — bir butun bo'lgan, ko‘p elementlardan iborat ko^£chirilib imadigan obyektlar tizimidir. Oqim quyidagi parametrlar bilan varaktcrlanadi: boshlang‘ich va so‘nggi nuqta, tezlik, vaq+,

I inycktoriya, yo‘l uzunligi, intensivlik.

Oqimning intensivligi — vaqt birligida punktlardan o‘tadigan oqim obyektlari miqdorini tushunamiz. Logistika turli xil oqimiar bilan ish olib boradi — moddiy, transport, energetik, moliyaviy, axborot, inson. Logistikada ko‘proq moddiy oqimlar bilan ish yuritiladi.

Rejali axborot tizimlari — logistik tizimlami boshqarishning yuqori darajasida tashkil etiladi hamda strategik xarakterga ega bo‘lgan qarorlami tayyorlash va qabul qilish uchun xizmat qiladi: logistik zanjir bo‘g‘inlarini tashkil etish va optimallashtirish; ishlab chiqarishni rejalashtirish; zaxiralar va zaxiralarning umumiy boshqaruvi va boshqalar.

Servis — tovarlarni iste’molchilarga yetkazib berish jarayonida xizmat ko'rsatish.

Sotib olib g‘amlash logistikasi — korxonani ishlab chiqarish uchun zarur material resurslar bilan ta’minlash, ulami omborlarga joylashtirish, saqlash va ehtiyoj bo‘lganda ishlab chiqarish uchun berish jarayonidir.

Sotishlar hajmi — shu jumladan, kelishuv bo'yicha, rejalashtirish va tayyorlash natijasida rasmiylashtirishning tezligi.

SPT usul — «eng qisqa jarayon qoidasi» berilgan bo‘g‘inda eng qisqa davomiyligiga ega bo'lgan buyurtma birinchi bo'lib bajariladi.

Tayyorlash zaxiraiari — mahsulotlarni ulardan ishlab chi­qarishda foydalanish va iste’molchiga chiqarishga tayyorlash zaruriyatida ishlab chiqarish va tovar zaxiralaridan ajratiladigan zaxiralar.

Taqsimot — bu logistikaning ishlab chiqaruvchidan to iste’­molchigacha bo'lgan yo'ldagi moddiy oqim boshqaruvi bo'yicha vazifaiar kompleksini o'z ichiga olgan, sotish xususida qo'yilgan vazifalardan boshlab to iste’molchiga mahsulotni yetkazib berish- gacha yoki sotib bo'lingandan keyingi xizmatlar yakunlanguncha bo'lgan vazifalami o'z ichiga olgan sohadir.

Taqsimlash — unga mahsulotni o'rash, ekspeditsiya qilish, sotuvni boshqarish, mol yetkazib beruvchining omborida tayyor mahsulot saqlash, tayyor mahsulot uchun ombor xo'jaligi, ombordan tayyor mahsulotni jo'natish uchun transport xo'jaligi kiradi. Taqsimlash logistikasining o'rganish obyekti deb yetkazib beruvchidan iste’molchigacha moddiy oqim harakatining hnsqichlariga aytiladi. Tovarning iste’molchiga jismoniy yetib Iwrish jarayoni taqsimlash logistikasining o'rganish predmetidir.