Лишайники представляют своеобразную груп пу комплексных организмов, тело которых всег да состоит из двух компонентов – гриба и водо росли

mevali likenlar

Mevali likenlarning tallusi tik yoki osilgan buta ko'rinishiga ega, kamroq tez-tez shoxlanmagan tik o'simtalar.

Tashkiliy darajaga ko'ra, frutikoz likenlari tallus rivojlanishining eng yuqori bosqichini ifodalaydi.
Lishayniklarning gifalarning gorizontal oʻsishi bilan ajralib turadigan shkalali va bargli shakllaridan farqli oʻlaroq, mevali likenlarda gifalarning vertikal yoʻnaltirilgan oʻsishi va tallilarning apikal oʻsishi kuzatiladi. Bu frutikoza likenlariga shoxlarni turli yo'nalishlarda bükerek eng yaxshi pozitsiyani egallash imkonini beradi, bunda suv o'tlari fotosintez uchun yorug'likdan maksimal darajada foydalanishi mumkin. Ushbu likenlar odatda substratga faqat tallusning pastki qismining kichik qismi bilan biriktiriladi. Erekt tuproqli frutikoza likenlari ko'pincha tuproqqa ingichka filamentli rizoidlar bilan biriktiriladi. Frutikoza likenlarining osilgan tallilarining daraxt po'stlog'iga yoki tog' jinslari yuzasiga yopishishi psevdo gomfa yordamida sodir bo'ladi. Ikkinchisi qisqa oyoqning ko'rinishiga ega, oxirida kichik tovonga kengaytirilgan; tashqi ko'rinishida gomf follioz likenlarga o'xshaydi,
undan anatomik tuzilish. Meva likenlari orasida kamdan-kam uchraydigan istisno - bu Antarktika likenlari Himantornia motam (Himantornia ligubris). Uning qora rangga o'xshagan, go'yo sochilgan oq dog'lari bo'lgan o'lik butalar kabi tallus pastki qatlam yordamida toshlarga yopishtirilgan.
Frutikozli likenlarning talluslari turli o'lchamlarda bo'lishi mumkin. Eng kichigining balandligi bir necha millimetr, eng kattasi esa 30-50 sm.Frutikoza likenlarining osilgan tallilari ba'zan ulkan o'lchamlarga etishi mumkin.
Mevali likenlarning talli shakli juda xilma-xildir. Eng oddiylari alohida tikilgan shoxlanmagan o'simtalar shaklida bo'ladi. Ammo ko'pincha buta likenlar shoxlanadi va zich ixcham tuplar shaklida tallus hosil qiladi. Juda ko'p o'rmon va tundra tuproq likenlari tallusning bu shakliga ega. Quruq qarag'ay o'rmonlarida, shimoliy va baland tog'li tundrada, ko'pincha tuproq yuzasida mevali likenlarning tutamlaridan hosil bo'lgan doimiy ko'p rangli gilamlarni kuzatish mumkin. Epifitik likenlarning buta tallusi odatda shaggy butaga o'xshaydi. Ammo ba'zida ularning pichoqlari juda nozik, kuchli cho'zilgan, deyarli filiformdir. Bunday talli tashqi ko'rinishida cho'zilgan kulrang yoki qora soqollarga o'xshaydi.
Buta likenlar orasida tekis va yumaloq lobli talli ajralib turadi. Tuzilishning yanada ibtidoiy turi - tekis lobli tallus. Bu tallilar bargli likenlarga eng yaqin bo'lib, ular orasida bargli va mevali talli o'rtasida ko'plab o'tish shakllari mavjud. Bargli likenlarda bo'lgani kabi, tekis chiziqli lobli frutikoz talli ko'pincha dorsoventral tuzilishga ega. Ammo, follioz likenlardan farqli o'laroq, loblarning ko'ndalang qismida to'rtta emas, balki beshta anatomik qatlamni ajratish mumkin. Yuqori va pastki qobiq qatlamlari, suv o'tlari qatlami va yadrodan tashqari, bu liken tallusning pastki qobig'i ustida joylashgan boshqa suv o'tlari qatlamiga ega. Shunday qilib,
Frutikoza likenlarining evolyutsion rivojlanishida, liken uchun eng foydali bo'lgan tallusning radial tuzilishiga o'tish rejalashtirilgan. Silindrsimon pichoqlarda suv o'tlari aylana shaklida joylashtirilgan va shu bilan ularning har tomondan yoritilishining bir xilligi va tallusning assimilyatsiya yuzasining maksimal o'sishiga erishiladi.