Lim vazirligi samarqand davlat universiteti b. Sh. Safarov, I. I. Ayubov

Majburiy tibbiy sug‘urta – 
quyidagi tartibda amalga 
oshiriladi: 
– ishlovchi fuqarolar uchun badallar ish joyidan majburiy 
undiriladi; 
– mehnatga layoqatsiz fuqarolar uchun tegishli byudjet 
mablag‘lari hisobidan. 
Majburiy tibbiy sug‘urta aholi uchun bepul hisoblanadi. Har bir 
ishlovchi fuqaro, ishlamaydigan pensioner sug‘urta polisiga ega. Bu 
polis ularning kelgusida tibbiy xizmat turlaridan foydalanishga 
imkon beradi. 
Majburiy tibbiy sug‘urta o‘z xohishingizga ko‘ra davolanish 
imkonini bermaydi. Biroq, sog‘liqni saqlash organlari faoliyatining 
aksariyati ijtimoiy soha tashkiloti bo‘lganligi sababli ushbu 
xizmatlarning bir qismi imtiyozli tarzda beriladi. 
Tibbiy sug‘urtada sug‘urta hodisasi yuz berganda sug‘urta 
badallari hisobidan jamg‘arilgan mablag‘lar va oldini olish 
tadbirlarni moliyalashtirish mablag‘lari hisobidan tibbiy yordamning 
kafolatlanishidan iborat.
Ixtiyoriy tibbiy sug‘urta – 
sug‘urta tashkiloti va tibbiy 
muassasalarning o‘zaro kelishuvi asosida tuziladi. Mazkur sug‘urta 
shartnomasi fuqarolar bilan alohida tuziladi va ular to‘lovlarni 
amalga oshirishlari bilan kuchga kiradi. Ixtiyoriy tibbiy sug‘urta 

---

135 
yakka tartibda ham, jamoa shartnomasi shaklida ham amalga 
oshirilishi mumkin. 
O‘z-o‘zini nazorat va muhokama uchun savollar 
1.
Sug‘urta kategoriyasining mohiyatini tushuntirib bering. 
2.
Sug‘urta fondlarining tuzilishi va o‘zaro farqli jihatlarini 
tushuntirib bering. 
3.
Sug‘urtaning asosiy funksiyalari qaysilar? 
4.
Sug‘urta munosabatlarining asosiy ishtirokchilari kimlar? 
5.
Sug‘urta mablag‘larining sarflanishi qanday amalga oshiriladi? 
6.
Qayta sug‘urtalash, ijtimoiy sug‘urtalash nima?