Ligi fаrg‘оnа dаvlат univеrsiтетi jahon tarixi kafedrasi

Kurs ishining maqsad va vazifalari: Ushbu Kurs ishidan maqsad quydagilardan iborat.

• 
  -XVI-XVII asrda Germaniyadagi ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy vaziyatni yoritib berish.
  
• 
  -XVI-XVII asrda Germaniyadagi siyosiy tarqoqlik va imperator hokimyatining o’rnatilishi haqida ma’lumot berish.
  

• 
  Dehqonlar harakati kelib chiqishi va borishi haqida ma’lumot berish.
  
• 
  Dehqonlar harakatining oqibatlarini yoritib berish.
  
• 
  Luyter cherkovi va Lyuter ta’limotini yoritib berish.
  
• 
  Germaniyada gumanistik harakatlarni yoritib berish.
  
• 
  Reformatsiya jarayonlarini yoritish
  

Kurs ishining predmeti: XVI-XVII asr birinchi yarimida Germaniya mavzusini o’rganish va tahlil qilish.
Kurs ishining tuzilishi va hajmi: Kurs ishi Kirish, ikki bob, 4 ta paragraf, Xulosa va Foydalingan adabiyotlar ro’yxati dan tashkil topgan bo’lib, umumiy hajmi 31 sahifadan iborat.
I.BOB XVI-XVII ASR BIRINCHI YARMIDA GERMANIYA IQTISODI, DEHQONLAR HARAKATI VA IMPERATOR HOKIYMYATI


1.1 Germaniyaning iqtisodiy tuzumi va reformatsiya arafasida

XIV va XV asrlarda nemis sanoati ayniqsa kon sanoati ( kumush qazib chiqarish) va metallurgiya rivojlandi. Tirol, Gars, Saksoniya va Vestfaliya kon sanoatining markazlari edi.

Siyosiy jihatdan tarqoq bо‘lsada, XVI asrda mamlakat xо‘jaligi ancha о‘sdi. Jumladan, Germaniya tog‘-kon sanoatida bu davrda 100 ming kishi ishlaganligi fikrimizga dalil bо‘la oladi. Germaniyada konchilik, tо‘qimachilik, kitob bosish sohalarida manifaktura (lot.”qо‘lda yasalgan buyum”) lar vujudga kelib, kapitalistik manifakturalar ishlab chiqarish rivojlandi. Qurol-yarog‘ ishlab chiqarish boyicha Reyn viloyati va Yuqori Dunay shaharlarida rivojlandi. Tо‘qimachilik sanoatining turli sohalari; movut tо‘qish, zig‘ir tola, shoyi tо‘qish va ip-gazlama sanoati ham shu viloyatlarda rivojlandi.
XVI- XVII asrlarda Yevropada qand iste’mol qilish kо‘paydi. XVI asrdayoq Germaniyada qand pishirish bilan shug‘ullanadigan korxonalar bor edi.
G‘arbda Kyoln, Vorms, Aaxen shaharlari, janubda Augsburg, Nyurnberg, Ulm, Reyn bо‘yi hamda yuqori Dunaydagi boshqa shaharlar Yevropa savdosining eng yirik markazlari edi¹.
Kо‘plab nemis shaharlari qulay joylashuvi va savdo aloqalari bilan mashhur edi. Mashhur nemis gumanisti Yakov Vimpfelning о‘sha paytda Kyoln haqida shunday deb yozgan edi:”Bu shahar о‘zining keng savdosi va behisob boyliklari bilan Reyn shaharlarining shohi sanaladi”. Nyurnberg- metallga ishlov berishning markazi bо‘lib, XVI asrda 20 mingga yaqin aholisi bor edi. Elzas shaharlari ichida Strasburg о‘zining savdo aloqalari bilan, Mayn bо‘yidagi Frankfurt esa Gollandiya, Flandriya, Italiya, Fransiya, Ang¬liya, Chexiya, Polshadan savdogarlarni yig‘adigan yarmarkasi bilan mashhur edi. XV asr oxirida Germaniya sharqidagi Leypsig yarmarkasi katta ahamiyat kasb etadi. Kichikroq shaharlar Ulm, Konstans, Revesbur va Augsburglar tо‘qimachilik markazlari hisoblanib, ular о‘z mahsulotlarini nafaqat mahalliy bozor balki Ispaniya va Italiya bozorlariga olib chiqardilar. Dunay bо‘yida joylashgan nemis shaharlari orqali Janubi-sharqiy Yevropa bilan savdo olib borilardi. Sanoatda sex tizimi ustunlik qilardi. XVI asr oxiri-XVII asr boshlarida Germaniya xalqaro savdo-sotiq ishlarida Italiya, Fransiya, Niderlandiya, Ang¬liya, Skandinaviya mamlakatlari, Polsha va Rossiya bilan savdo-sotiq olib bordi. Germaniya umumevropa savdosida bog‘lovchi rolini bajarib, Yevropaning janubini shimol bilan, janubi-g‘arbiy mamlakatlarni shimoli-sharqiy mamlakatlar bilan bog‘lardi. Germaniyada eng kо‘p sonli va asosan ekspluatatsiya qilinuvchi asosiy sinf dehqonlar edi. Dehqonlar krepostnoylik zulmini boshidan kechirardilar. Feodallar о‘z daromadlarini oshirishga intilib, dehqonlar beradigan tо‘lovlarni har qanday yо‘llar bilan oshirar, dehqonlardan yangi barshchinalar talab qilar, ularning chek yerlarini qirqib, jamoalarga qarashli о‘tloqlar, bо‘sh yerlar, о‘rmon, kо‘llarni о‘z ixtiyorlariga о‘tkazar edilar. Butun Germaniyada katolik cherkovi uchun don bilan «katta ushur» (ushr.arab.о‘ndan bir-dehqonchilik mahsulotlaridan daromadning о‘ndan biri hisobida olinadigan soliq turi) olinardi. Kо‘p joylarda sabzavot bilan tо‘lanadigan «kichik ushur» va chorva mollari bilan tо‘lanadigan «qon ushuri» ham olinardi. Bunday hollar dehqonlarning ahvolini yomonlashuviga olib keldi va XV asr oxiri va XVI asr boshlarida dehqonlarning g‘alayonlariga sabab bо‘ldi².