Lendiriw mákemeleriN

I BAP BOYÍNSHA JUWMAQ

Juwmaq sıpatında aytıwımız múmkin, Ózbekstan Respublikasında bilimlendiriw sistemasın rawajlandırıw sharayatında úzliksiz bilimlendiriw sistemasın qurıw, mazmunın túpten jańalaw hám tálim-tárbiya barısınıń sıpatın arttırıw boyınsha keyingi jıllarda unamlı jumıslar ámelge asırılmaqta.

Bilimlendiriw standartı da, akademiyalıq standart ta bilimlendiriw sıpatın kepillew jaǵınan ulıwmalıqqa iye, biraq oqıw baǵdarlamalarınıń eksklyuzivligi jaǵınan olar bir-birine uqsamawı múmkin. Olardıń oqıw baǵdarlamalarında tańlaw pánleriniń kópligi menen oqıw orınları bilimlendiriw standartları óz ara ajıralıp turadı.
Hár bir mámlekettiń keleshegin insanlardıń dóretiwshilik, intellektual hám mádeniy rawajlanıwı jolındaǵı xızmet qılıwshı mámleket mexanizmisiz sáwlelendirip bolmaydı. Sol sebepli bolsa barlıq rawajlanǵan mámleketlerde birinshi gezekte óz puqaralarınıń mádeniy hám intellektual, fizikalıq ruwxıy salamatlıǵın hám onda social mápler ushın nátiyjeli paydalanıw jolındaǵı izleniwlerge itibardı qaratpaqta.
Basqarıw ámeliyatınan belgili, basshılıq iskerligi ózine tán quramalı process bolıp, ol basshıdan tek ǵana joqarı maǵlıwmat emes, al jetkilikli kásiplik tayarlıqqa, basqarıw jolında bilim, kónlikpe hám qániygelikke, sonıń menen birge, belgili tájiriybege de iye bolıwı tiyis.
Biz jumısımızdıń bul babında ulıwma orta bilimlendiriw sıpatı hám onı basqarıwdıń ilimiy-teoriyalıq tiykarları haqqında, sonday-aq, bunda bilimlendiriw sıpatınıń basqarıwı boyınsha izleniwler hám baqlawlar alıp barǵan ilimpazlardıń pikirleri hám kóz qaraslarınan kelip shıǵıp, búgingi kúnde respublikalıq bilimlendiriw mákemelerin basqarıwda basshılıq iskerligine itibar qaratılıwı barısında sóz etilgen.
Hár bir basshı pedagogikalıq sistemanı basqarar eken, eń aldı menen ondaǵı mashqalalar hám sistemadaǵı aǵzalardıń pedagogikalıq-psixologiyalıq ózgesheliklerin biliw qábiletine iye bolıwı kerek.
Basshı oqıw-tárbiya sistemasınan baslap mektepten hám klastan tısqarı jumıslarǵa shekem bolǵan barlıq jumıslardı pedagogikalıq-psixologiyalıq kóz qarastan biletuǵın hám talıqlay alatuǵın bolıwı tiyis.
Ulıwma aytqanda, hár bir model, hár bir stil “basqarıw óneri”niń belgili bir táreplerin ǵana kórsetip bere aladı. Basshı stiline tásir etiwshi sociallıq, psixologiyalıq, ekonomikalıq xarakterdegi kóplep faktorlar bar bolıp, bul hárqanday basshınıń bárqulla óz ústinde islewi kerekligin kórsetedi. Óz útinde isleytuǵın basshı pútkil karyerası dawamında tek bir stilden paydalanbastan, barlıq stil, usıl hám tásir ótkeriw jollarınan jaǵdayǵa eń sáykes keletuǵının tańlap, paydalanıwdı úyreniw tiyis. Sonday-aq, bul teoriyalıq modeller tek sol shólkemdegi topardı basqarıwda ǵana emes, al jámiyettiń eń kishi bólegi bolǵan shańaraqtaǵı topardı basqarıwda da qolay keledi. Sol sebepli basshı xızmetkerler menen bir qatarda ápiwayı adamlar da olardan paydalanıwdı bilimi maqsetke muwapıq.

1^ Ma’naviyat asosiy tushunchalar izohli lug‘ati. –T.: G‘ofur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa uyi, 2013. -366-bet.

2^ Ma’naviyat asosiy tushunchalar izohli lug‘ati. – T.: G‘ofur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa uyi, 2013. – 41-bet.

3^ Sonda.