Ўлчаш хатоликлари

5.3. Мунтазам хатоликларни камайтириш усуллари

Мунтазам хатоликлар ўлчаш натижаларига сезиларли таъсир этиши мумкин. Баъзида мунтазам хатоликни мавжудлигини тасаввур ҳам қилмаслигимиз мумкин. Айнан шундай мунтазам хатоликларнинг мавжудлиги, хато илмий хулосаларнинг сабабчиси, нотўғри физикавий қонун ишлаб чиқиш сабабчиси бўлиши ва ишлаб чиқаришда яроқсиз маҳсулот ишлаб чиқаришга олиб келиши мумкин.

Мунтазам хатоликларни бартараф этиш - ўлчашни режалаштириш, тайёрлаш, ўтказиш ва унинг натижаларини қайта ишлашда асосий масалалардан бири ҳисобланади.
Мунтазам хатоликни бартараф этиш усуллари (йўллари) ни тўртта асосий гуруҳга бўлиш мумкин:
- ўлчашни бошлашдан олдин хатоликнинг манбаларини бартараф этиш (хатоликларни ҳосил бўлишини олдини олиш);
- хатоликни ўлчаш жараёнида бартараф этиш (хатоликни эксперимент йўли билан бартараф этиш);
- ўлчаш натижасига аниқ тузатма киритиш (хатоликни ҳисоблаш йўли билан бартараф этиш);
- агар мунтазам хатоликни бартараф этиш мумкин бўлмаса, у ҳолда уни ўзгариш чегараси баҳоланади.